مهم‌ترین اتفاقی که در پایان هفته گذشته بازارهای جهانی را تحت تأثیر قرار داد، شناسایی سویه جدید از دلتا در آفریقای جنوبی و مشاهده آن در برخی دیگر از کشورها همانند بلژیک بود. بازارهای جهانی که آماده ازسرگیری روزهای عادی بود، حالا دوباره با اماواگرهای زیادی برای استفاده از حداکثر ظرفیت‌ها روبه‌رو شده است. ترس شیوع سویه جدید و احتمال تعطیلی‌های فراگیر، قیمت هر بشکه نفت را تا ده دلار کاهش داد. قیمت دیگر کامودیتی‌ها نیز کاهشی شد.
بااین‌حال بازار سرمایه ایران اگرچه در ماه‌های گذشته به روند بهبود اقتصاد جهانی واکنشی نشان نداده بود؛ اما حالا هم‌راستا با وضعیت کاهشی قیمت کامودیتی‌ها، روند نزولی در پیش گرفته است. شرایط اقتصادی کشور و تحریم‌های سنگین بر میزان صادرات و واردات ایران تأثیر بسزایی داشته است درنتیجه تأثر بازار سرمایه ایران از رخدادهای جهانی نیز باید کاهش قابل‌توجهی داشته باشد؛ چه آنکه هم‌زمان با رشد بازارهای جهانی، بازار ایران واکنش خاصی نشان نداده است. از این‌سو اگر باور داشته باشیم این قیمت سهام مختلف ارتباط اندکی با رخدادهای جهانی دارد، هیجان فروش و تشکیل صفوف فروش در بیشتر روزهای گذشته را باید ناشی از بی‌اعتمادی و ترس سهام‌داران دانست.
گوشه چشم سهام‌داران به مذاکرات وین
مذاکرات هسته‌ای در حالی در هفته آتی آغاز می‌شود که اغلب سهام‌داران بر این باور هستند که نمی‌توان در کوتاه‌مدت انتظار نتیجه مشخص از این مذاکرات داشت. تصمیم سهام‌داران در خصوص نتیجه‌بخش‌بودن مذاکرات مشخص است؛ رفع تحریم‌ها و آزادسازی منابع بلوکه‌شده می‌تـوانــد ضــمـن پـوشــش قابل‌توجهی از کسری بودجه، چشم‌انداز سرمایه‌گذاران را هم‌تغییر دهد. ترکیب سبد سهام‌داران حرفه‌ای اکنون ترکیبی از سهام دلاری و سهام ریالی است. نسبت این ترکیب نیز به دیدگاه سهام‌داران بستگی دارد؛ اما اگر تکلیف مذاکرات وین مشخص باشد، آرایش سبدهای سهام تغییر خواهد کرد. در آن زمان سهام‌داران ممکن است به‌طورکلی روی سهام دلاری یا روی سهام ریالی تمرکز کنند؛ اما شرایط هفته‌های اخیر بیانگر آن است که نه سهام دلاری و نه سهام ریالی نتوانسته است از صندوق‌های درآمد ثابت سود بیشتری ایجاد کند.
صعود دلار و نزول شاخص بورس
روند صعودی دلار به‌طورقطع روی روند بورس تأثیرگذار است. تأثیر افزایش قیمت دلار معمولا با یک فاز تأخیری بر بورس نمایان می‌شود. درواقع اگر لوکوموتیو اقتصاد کشور روی ریل در حرکت نباشد ولی دلار صعودی باشد، تورم انتظاری حاکم بر جامعه قیمت اغلب دارایی‌ها را افزایش خواهد داد. همان‌طور که تجربه سال 98 و نیمه ابتدایی 99 مؤید این مطلب بود. اکنون دلار در کانال 28 و 29 هزار تومان در حال نوسان است؛ اما برایند معاملات بورس نزولی است. اگر روند دلار به همین نحو باشد و طبق نظر تحلیلگران تا پایان سال بالاتر از 30 هزار تومان را هم ببیند، درنتیجه می‌توان امید داشت شاخص کل بورس هم به سمت فتح کانال‌های جدید حرکت کند.
بازهم تصمیم‌های یک‌شبه
اتفاقی که برای عرضه اولیه‌ها در یک‌سال و نیم اخیر رخ داد، مسئولان را بر آن داشت که از حجم عرضه اولیه‌ها بکاهند تا بلکه یکی از بدیهی‌ترین روش‌ها برای جلوگیری از افزایش عرضه‌ها را به کار بسته باشند. اما حالا پذیره‌نویسی‌ها باب شده است. پذیره‌نویسی از یک‌سو همانند عرضه اولیه است؛ چراکه نیاز به نقدینگی دارد و سهام‌دارانی که این روزها کمتر نقدینگی آزاد در اختیار دارند مجبور به فروش بخشی از سبد خود هستند. اتفاقی که باعث افزایش کفه عرضه در بازار می‌شود؛ اما از سوی دیگر، نتیجه آن در کوتاه‌مدت مشخص نمی‌شود. اگر از زاویه بدبینانه نگاه کنیم، مسئولان سازمان بورس از طریق پذیره‌نویسی برای خود زمان می‌خرند؛ چراکه اغلب این شرکت‌ها ماه‌ها پس از اتمام پذیره‌نویسی قابلیت معامله پیدا می‌کنند. در این حالت خبری از انتقاد بابت افت احتمالی قیمت سهام متوجه سازمان بورس نخواهد بود. ابتدای هفته خبر پذیره‌نویسی چهار شرکت بیمه‌ای منتشر شد؛ خبری که بازهم بر حجم عرضه‌ها افزود. اما روز گذشته این پذیره‌نویسی‌ها به تعویق افتاد. در برهه‌های زمانی مختلف، سهام‌داران با موج تصمیم‌های یک‌شبه مواجه شده‌اند؛ تصمیم‌هایی که در بسیاری از موارد لغو شده است اما همین عدم ثبات در قوانین، تصمیم‌ها و چارچوب کلی بازار، سهام‌داران را نگران می‌کند.
