موزه مردم‌شناسی ضرورت فرهنگی اصفهان

هر چقدر هم در جهان پیچیده  امروز غرق شویم،  نمی‌توانیم ریشه‌ باورهای عامیانه همچون ریشه‌ مذهبی، اسطوره‌ای، افسانه‌ای و امثال آن‌ها را نادیده گرفته و ازعمق نفوذ و رسوخ آن بر تمام ابعاد زندگی مادی و معنوی چشم پوشی کنیم. یکی از نزدیک‌ترین ابزار مادی به آدمی پوشش اوست و همواره جز حفظ او در برابر طبیعت، هویت‌ساز و فرهنگ‌پرور نیز بوده است.

تاریخ انتشار: 11:01 - چهارشنبه 1399/08/14
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه
no image

 چنین عنصر هویتی و فرهنگی همواره با باورهای او آمیخته و باورها پیله‌ای سخت در مردمان آویخته که بودن در عصر جدید هم نمی‌تواند از این باورها بکاهد. به جرئت می‌توان گفت پوشاک بارزترین نماد فرهنگی، مهم‌ترین و مشخص‌ترین مظهر قومی و سریع‌الانتقال‌ترین نشانه فرهنگی است. از آنجایی که ارزش‌ها، سنن، عقاید، آداب و رسوم و حتی باورهای یک جامعه بر فرهنگ مردم تأثیرگذار است، طبعا پوشاک نیز با توجه به رسوم مختلف و تفاوت‌هایی که میان اقوام مختلف وجود دارد، جزیی از فرهنگ هر جامعه به‌شمار می‌رود و همواره بخشی از فرهنگ جوامع مختلف با گوناگونی پوشاک متجلی می‌شود.    رابطه لباس و فرهنگ به اندازه‌ای قوی است كه وقتی یک گردشگر یا غریبه وارد محیطی می‌شود. نخستین علامتی كه او را می‌شناساند همان لباس اوست. گویی انسان‌ها با لباس خود با یكدیگر صحبت می‌کنند و هر كس به زبان لباس خویش خود را معرفی می‌کند كه من كیستم، از كجا آمده‌ام و به چه دنیایی و چه فرهنگی تعلق دارم. تلاش در جهت حفظ هویت ملی درجامعه جهانی یکی از ارزش‌های مهم در پاسداری ازمیراث معنوی فرهنگی است.    استان اصفهان با تمام هویت جهانی‌اش در بیشتر عرصه‌های فرهنگی هنری با این همه تنوع پوشاک و لباس محلی تنها موفق به ثبت یک اثر از میراث پوشاک سنتی آن هم لباس ابیانه شده است. درصورتی‌که دارای تنوع بیش از صدها نوع و نقش و نگار است که هرکدام از آن‌ها برخواسته ازفرهنگ و آداب اقوام مختلف در این استان است می‌باشد. شناسایی و معرفی لباس اقوام بختیاری‌ها، ارمنی‌ها، گرجی‌ها، ترک‌ها و یهودیان تنها نمایش عرصه فرهنگی و هنری آن‌ها به‌شمار نمی‌رود؛ بلکه علاوه بر نقش مهم آن‌ها در توسعه فرهنگی تأثیر جدی در صنعت گردشگری داشته و موجب رونق اقتصادی و اجتماعی آن خواهد شد. ضروری است حداقل با راه‌اندازی موزه مردم‌شناسی در اصفهان پوشاک اقوام مناطق مختلف آن‌گونه که شایسته و بایسته است، به گردشگران و مخاطبان خود معرفی شود. امروزه شاید به نظر برسد در شهرها که هیچ، کمتر روستا یا محله‌ای در اصفهان از پوشاک سنتی خود استفاده می‌کنند و همه تحت تأثیر یکسان‌پوشی مغلوب فرم‌های صنعتی شده‌اند. هرچند متأسفانه بسیاری از فضاهای اداری و اجتماعی ما چنین است اما هستند هنوز روستاها و مناطقی از استان که ملبس به پوشاک سنتی خود بوده و فارغ از نمایش‌های تبلیغاتی با همان کاربردهای قدیم زندگی می‌کنند. این ظرفیت بسیار ارزشمندی است که باید تقویت شود، به ویژه برای فرصت‌های گردشگری در آن منطقه؛ بدون شک نمی‌توان انتظار داشت با سبک زندگی امروز همه به یک روش رفتار کنند؛ اما ضروری است علاوه برحفظ و احیای میراث پوشاک سنتی، تلاش شود راه ترویج آن در پوشاک امروز هموار شده تا هر ایرانی در هر کجای این جهان پر از تنوع طرح و رنگ و نقش و نگار بتواند حداقل بخشی از هویت ظاهری خود را در یک اصالت فرهنگی نشان دهــــد. یکی از مهم‌ترین دلایـــل سفر گردشگران به مناطق مختلف جهان، مشاهده و لمس تفاوت‌هاست. از آنجایی که میراث مــعنوی همان فرهنگ و هنر ملت‌هاست و هر سرزمینی هم در این زمینه متفاوت از دیگری است، بنابراین این نوع میراث نقش بسیار مهمی در رونق صنعت گردشگری هر منطقه دارد. برای این کار، مهم‌ترین اقدام همان احیای آن‏هاست. امروزه در برخی کشورها به منظور احیای این نوع میراث، تورهای میراث معنوی طراحی و اجرا می‎شود. قطعابرگزاری این تورها در شناخت بیشتر هر منطقه نقش بسزایی دارد. برای مثال حضور گردشگران به هنگام اجرای یک مراسم محلی با پوشش خاص در یک منطقه، باعث ارتباط تنگاتنگ آنان با مردم و پیوند خوردن با روح آن‌ها می‎شود که در نهایت باعث شناخت بیشتر گردشگران از آنجا و تأثیر پررنگ‏تر در ذهن آن‌ها می‏شود. بنابراین صرفا دیدن مکان‎ها تأثیر چندانی در جذب گردشگران نخواهد داشت بلکه باید آنها را با روح نهفته در مکان‌ها پیوند داد تا خاطره آن سودای برگشتن را زنده نگه دارد.

با همکاری موزه عصارخانه شاهی، مرکز مطالعات فرهنگ عامه اصفهان

  • اصفهان زیبا
    پایگاه خبری اصفهان زیبا

    دکتر فرزانه سلیمانی

برچسب‌های خبر