از آنجا که زمستان طبیعت سرد و مرطوب دارد، افراد مسن و با مزاج سرد و مرطوب و مستعد در این فصل با عود یا تشدید بیماریهای تنفسی، سینوزیت و درد و التهاب مفاصل روبهرو خواهند شد؛ این در حالی است که بیشتر افراد جوان بهویژه با مزاج گرم و خشک از این فصل بهره و لذت کافی را میبرند؛ اما در این بین سبک زندگی نادرست عامل بسیاری از بیماریهای غیرواگیر و مزمن است. بنابراین رعایت تدابیر سبک زندگی خاص این فصل برای پیشگیری از این بیماریها کمککننده است. در این زمینه دکتر مریم رنجبر، پــــزشک و دانــشآمــوخــته دکـترای تخصصی طب ایرانی و عضو گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان توضیحات لازم را میدهد.
تغذیه و عادتهای غذایی
در زمستان، به کاهش مصرف غذاهایی که طبع سرد و مرطوب دارند همچون ماهی، شیر، دوغ، ماست، خیار، گوجه و کاهو و در عین حال مصرف غذاهایی با طبیعت گرم بهخصوص در افراد مستعد توصیه میشود؛ زیرا در این فصل سرد، انرژی بیشتری برای تأمین حرارت بدن لازم است. نوشیدن آب بسیار سرد نیز در این فصل منع شده است. این در حالی است که در افراد سالم، در زمستان که دستگاه گوارششان نسبت به سایر فصول عملکرد بهتری دارد، مصرف غذاهایی با هضم دشوارتر مانند کلهپاچه و حلیم، بلامانع است که خود نیز وابسته به توان هضمی افراد دارد. شیربرنج، حلوا و ارده نیز در زمستان توصیه میشود. همچنین آجیل، گوشت و شیرینی مناسب فصل زمستان هستند.
از سایر غذاهای مناسب میتوان به انواع آبگوشت و آش اشاره کرد. «آبگوشتِ به» که از مواد اولیه گوشت گوسفند، پیاز، نخود، به، نمک و زردچوبه درست میشود، یکی از این غذاهاست. این غذای لذیذ تقویت عمومی بدن بهخصوص تقویت قلب و معده را به دنبال دارد. ادویههایی مثل زیره و دارچین در غذاها مناسب این فصل است و میتوان از آنها استفاده کرد. کره و عسل و مربای زنجبیل، تخممرغ و فرنی نیز میتواند پیشنهاد مناسبی برای وعده صبحانه باشد. شلغم نیز برای این فصل گزینه مناسبی است اما میتواند ایجاد نفخ کند. برای تهیه سالاد مناسب این فصل میتوان از هویج و روغن زیتون با کاهو یا بدون آن و رب انار استفاده کرد. میوه مناسب برای این فصل شامل: سیب و انار شیرین و انگور است و باید میوههای دارای طبع سرد مثل خیار را محدود کرد. میانوعده پیشنهادی زمستان، مویز، گردو و بادام است که طبیعت گرم دارند. انجیر نیز با تقویت استخوان و مغز و ایجاد لینت مزاج میتواند گزینه بسیار مناسبی برای میانوعده باشد. برای درست کردن شیرینی خانگی نیز میتوان از کدو حلوایی به شکل کیک و دسر استفاده کرد.
آب و هوا
به دوریجستن از سرمای بامداد و شب، پوشاندن سر و پرهیز از نشستن و خوابیدن در محل سرد و مرطوب و حتی در جایی نظیر نزدیک پنجره که جریان هوا وجود دارد، سفارش شده است. از موارد دیگر میتوان به بهرهبردن از عطرهای گرم طبیعی مانند عطر گل نرگس و عود و عنبر در زمستان اشاره کرد. استفاده از پوشش گرم نیز بر کسی پوشیده نیست و به پوشاندن سر و گردن با شال و کلاه و پهلوها و مچ و کف پا تأکید شده است. در مقابل از بهره بردن از نور آفتاب نیز نباید غافل شد.
امراض نفسانی
یک راه حل مناسب برای دوری از غم و اندوه کنارهگیری از پرداختن به اخبار ناگوار توصیه شده است. برای کاهش اثرات فشار و استرس روانی میتوان از فالوده سیب که از رنده سیب و گلاب و زعفران و عسل یا شکر است و شربت جلاب که از زعفران و شکر و گلاب تشکیل شدهاند، استفاده کرد.
میزان و زمان مناسب خواب و بیداری
تأکید بر اجتناب از زیاد خوابیدن و خواب روز است؛ زیرا خواب روز، سبب سستی و کسالت و بدرنگشدن پوست میشود. استفاده از روانداز مناسب حین خواب نیز امری پر واضح است.
حفظ مواد ضروری و دفع مواد زائد از بدن
توصیه به پرهیز از پاکسازیهای شدید به روشهای مختلف از جمله اسهال و خونگیری شامل فصد و حجامت شده است؛ مگر در صورت صلاحدید پزشک معالج. از طرف دیگراز یبوست نیز باید با مصرف غذاهای مناسب و تحرک کافی پیشگیری کرد.
میزان و زمان مناسب ورزش و تحرک
ورزش بیشتر از هر فصل دیگری در زمستان مورد توجه قرار گرفته است تا از انباشت مواد زائد در بدن جلوگیری شود. زمان آن نیز در پایان روز که سردی هوا کمتر است، ذکر شده است.
افزودن دیدگاه جدید