برای اینکه دچار پوکی استخوان نشوید این را بدانید که درمان چندان تاثیری ندارد و باید پیشگیری کرد. در این رابطه پروفسور محمد شاهدی، مهندس صنایع غذایی و مشاور فرهنگستان علوم توضیح میدهد. پوکی استخوان شیوع زیادی پیدا کرده است؛ این بیماری در حال حاضر بیش از 53 میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا را تحت تأثیر قرار داده است.
اما نکته مهمی که درخصوص پوکی استخوان وجود دارد، این است که معمولا افراد از بیماری خود بیاطلاع هستند و زمانی متوجه میشوند که شکستگی استخوان اتفاق افتاده است. از اینرو افرادی که سن بالاتر از 50 سال دارند، ضروری است که تست تراکم استخوان داده و نسبت به وضعیت استخوانهای خود اطلاع پیدا کنند. گفتنی است درصد خانمهایی که با مشکل شکننده شدن استخوان روبهرو میشوند، بیشتر از مردان است.
چگونگی رخ دادن پوکی استخوان
پوکی استخوان یا به عبارت دیگر، شکننـــــــدهشـــــــدن استخـــــوان یعنــــــی اسفنجیشدن و پوکشدن درون آن زمانی اتفاق میافتد که تشکیل و ترمیم بافت استخوان با مشکل روبهرو شود. این مشکل میتواند برای مردان و زنان در سن بالای ۵۰ سال به ویژه بعد از یائسگی خانمها به علت کاهش هورمونهای زنانه اتفاق بیفتد. باید بدانید پوکی استخوان باعـــــــث ضعیفشدن استخوان میشـــــود، به نحوی که یک افتادن معمولی یا حتی یک ضربه نسبتا جزئی، موجب شکستگی استخوانها به ویژه لگن و مچ دست میشود. به هر حال اگر بدن نتواند به اندازه کافی استخوان جدید ایجاد کند سستی استخوان به وجود میآید. البته از دستدادن استخوان در یک دوره طولانی رخ میدهد. در این بین باید بدانید، دو ماده اساسی برای تشکیل استخوان، کلسیم و فسفات است. کلسیم برای عملکرد مناسب قلب، مغز و سایر اعضای بدن نیز ضروری است. برای حفظ عملکرد این اندامهای حیاتی، بدن کلسیم را جذب و در استخوانها ذخیره میکند تا سطح کلسیم خون حفظ شود. اگر بدن نتواند کلسیم کافی جذب کند، از بافت استخوانی موجود استفاده میکند، بنابراین، استخوانها ضعیف میشوند و پوکی استخوان اتفاق میافتد.
علل
علت اصلی پوکی استخوان کمبـــــود هورمونهای زنانه در زنان و مردانه در مردان است. در این بین زنانی که بیش از 60 سال دارند باید دقت بیشتری بکنند.
عوامل
یائسگی باعث کاهش استروژن میشود و خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهد.
شیمیدرمانی نیز میتواند در پوکی استخوان مؤثر باشد، التهاب مزمن به علت آرتریت مزمن التهابی یا بیماریهایی مانند آرتریت روماتوئیدی یا بیماریهای کبدی نیز مؤثر است.
پرکاری غده تیروئید یا مصرف داروی هورمون تیروئید نیز میتواند مؤثر باشد.
کمبود ویتامین D نیز بر پوکی استخوان مؤثر است که میتواند ناشی از کمبود رژیم غذایی، کمبود نور خورشید یا عدم جذب در روده باشد.
بعضی از داروها مثل استفاده طولانی مدت از هپارین و داروهای ضد انعقادی بر پوکی استخوان مؤثر است.
پیشگیری
برای اینکه استخوانها پوک نشوند، پیشگیری ضروری است. چون هیچ یک از درمانهای موجود برای پوکی استخوان درمان کاملی نیست.
ورزش دارای طیف گستردهای از اثرات مفید سلامت است، اما باعث افزایش قابل توجهی در تراکم استخوان نمیشود.
پزشکان وزن متعادل بدن را برای داشتن تعادل و فشار کمتر بر پاها و جلوگیری از شکستن توصیه میکنند.
ورزشهایی مانند راهرفتن روزانه برای سلامت و کمک به جلوگیری از زیادی وزن و فشار زیاد بر استخوانها و مفاصل مناسب است.
برای افرادی که در بالای 40 سال دارای بیماری قلبی، چاقی، دیابت و فشار خون بالا هستند، ورزش باید سبک باشد؛ ورزشهایی مثل دوی ماراتن ممکن است برای استخوانها مفید نباشد. ماراتن برای زنان جوان که برای کاهش وزن تلاش میکنند برای جلوگیری از پوکی استخوان مفید است.
سیگار کشیدن در بزرگسالان، منجر به ازدست دادن استخوان میشود. سیگارکشیدن باعث کاهش میزان استروژن شده و منجر به از دسترفتن استخوان در زنان میشود.
همچنین سیگار کشیدن برای زنان یائسه، با افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان ارتباط دارد.
در صورت ضرورت، استفاده از داروهایی که باعث تشکیل بهتر استخوان میشوند، مانند تریپاراتیدها مفید است.
به طور کلی برای پیشگیری از پوکی استخوان تغییر سبک زندگی، از جمله ترک سیگار، مصرفنکردن الکل، ورزش منظم و داشتن یک رژیم متعادل با کلسیم و ویتامین D کافی روش بسیار خوبــــــی است.
افزودن دیدگاه جدید