محمد جواد ظریف؛ متخصص روابط خارجی
محمدجواد ظریف خوانساری متولد 1338 در سابقه خود تحصیل در دانشگاه سانفرانسیسکو، مدرک فوق‌لیسانس روابط بین‌الملل و دکترای همین رشته در دانشگاه دنور را دارد. برخورد جامعه ایران با او و شناختی که از ظریف در ایران و جهان وجود دارد، شخصیتی با ماهیت دپیلمات و متخصص روابط بین‌الملل است. نام او در این زمینه ابتدا درباره قرارداد 598 و پایان جنگ مطرح شد که همراه وزیرامورخارجه به عنوان دستیار و دپیلمات مسلط به زبان انگلیسی در سازمان ملل حضور یافت. در سابقه او مشاور سرکنسولگری ایران در سانفرانسیسکو، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه، سفیر ایران در سازمان ملل و وزیرامور خارجه دولت یازدهم و دوازهم جمهوری اسلامی‌وجود دارد. عملکرد ظریف در سال‌های اخیر به عنوان وزیر خارجه ایران در انعقاد برجام بسیار مورد توجه بوده است و بخشی از جریانات سیاسی او را به عنوان تنها امید ایران برای ارتباط مسالمت‌آمیز با غرب می‌دانند. به خصوص در شرایط فعلی که بایدن در آمریکا صحبت از دور جدید مذاکرات می‌کند، نام ظریف بیشتر مورد نظر قرار گرفته و در میان اصلاح‌طلبان ظریف به عنوان یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری 1400 مطرح است. ظریف در شرایط فعلی ممکن در راستای ایجاد روابط دپیلماتیک با غرب مؤثر عمل کرده است. ظریف تا به امروز ثابت کرده است یک مشاور، وزیر و کارپرداز خوب در حوزه سیاست خارجی است؛ اما آیا او در کسوت ریاست جمهوری نیز می‌تواند با وجود انواع دغدغه‌ها در وزارتخانه‌های مختلف کشور باز هم به عنوان یک مجری خوب عمل کند؟
محسن‌هاشمی‌بهرمانی: برای ما بساز مهندس!
محسن‌هاشمی‌بهرمانی، متولد 1340 در قم، فرزند مرحوم آیت الله اکبر‌هاشمی‌رفسنجانی است. او بعد از پیروزی انقلاب، تحصیلات عالی خود را به جهت علاقه‌ای که به تولید و مسائل فنی داشت، در رشته مهندسی مکانیک دنبال کرد. او در دوره فوق‌لیسانس، به توصیه پدر که فرماندهی دفاع مقدس را عهده‌دار بود، تحقیقاتی را درخصوص نحوه ساخت موشک انجام داد. او سپس تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی ارشد در رشته مهندسی مکانیک در دانشگاه مونترال کانادا ادامه داد. او تا پایان اجرای قطعنامه و آزادی آزادگان در خدمت صنعت دفاعی کشور بود و ساخت موشک‌های سجیل و شهاب، یادگار دوران فعالیت او در صنایع موشکی است. بعد از رحلت امام خمینی (ره) و انتخاب پدرش به عنوان رئیس‌جمهور، «دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور» را پایه‌گذاری کرد. او در سابقه خود مدیریت مترو تهران را نیز دارد که از نقاط مثبت دوران کاری او محسوب می‌شود. محسن‌هاشمی‌برای انتخابات شورای شهر دورای چهارم ثبت‌نام کرد که صلاحیت او به علت عدم التزام عملی به ولایت فقیه و قانون اساسی مورد تأیید قرار نگرفت؛ اما در دوره پنجم شورای شهر تهران با رأی بالای مردم تهران به عنوان رئیس شورای شهر انتخاب شد. هاشمی‌از اعضای اصلی حزب کارگزاران سازندگی محسوب می‌شود و در ماه‌های اخیر نام او بارها به عنوان یکی از نامزدهای پیشنهادی اصلاح‌طلبان برده شده است. اما خود هاشمی‌این پیشنهاد را به صورت علنی رد کرده است. او به عنوان یک مدیر اجرایی عمل‌گرا توانسته در پروژه‌های عمرانی و سازندگی کشور کارنامه موفقی از خود به نمایش بگذارد.
مصطفی معین، آیا آزموده را آزمودن خطاست؟
مصطفی معین متولد 1330 در نجف‌آباد اصفهان است. او تحصیلات خود را در رشته پزشکی در دانشگاه شیراز آغاز کرد و دارای مدرک فوق‌تخصص در رشته آلرژی و ایمونولوژی بالینی است. او با پیروزی انقلاب و اتمام دوره تخصصی کودکان (۱۳۵۸)، سمینار طب ملی و مردمی‌را در خرداد ماه ۱۳۵۸ با هدف تحقق عدالت در بهداشت و درمان کشور طراحی و برگزار کرد و پس از آن سرپرستی طرح طب روستایی را با همکاری دانشگاه اصفهان، جهاد سازندگی و وزارت بهداری آن زمان در جهت محرومیت‌زدایی فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و بهداشتی‌درمانی در مناطق محروم استان اصفهان بر عهده گرفت. او در سال ۱۳۶۰ با تشکیل شورای برنامه‌ریزی بهداشت و درمان استان فارس، مسئولیت آن را عهده‌دار شد و سپس با مشارکت مستمر، مسئولیت‌های مختلفی را در بخش‌های علمی و دانشگاهی، فرهنگی و اجتماعی، سیاست‌گذاری و مدیریت اجرایی طی سال‌های بعد پذیرا شد. از جمله سوابق او می‌توان به رئیس دانشگاه شیراز (1360تا61) نماینده مردم شیراز در نخستین دوره مجلس (1361تا63)، دبیر شورای مرکزی جهاد دانشگاهی (1361تا64)، سرپرست گروه برنامه‌ریزی پزشکی ستاد انقلاب فرهنگی (1361تا63)، عضویت در ستاد و شورای عالی انقلاب فرهنگی به نمایندگی از امام امت و رهبری (1362تا1382)، نماینده مردم تهران در سومین دوره مجلس (1368تا67)، وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت اکبر‌هاشمی‌رفسنجانی (1368تا1372)، بازگشت به فعالیت‌های علمی‌و دانشگاهی، مطالعه و تحقیق در دوره فوق تخصصی ایمونولوژی و آلرژی (1372تا1375)، نماینده مردم اصفهان در پنجمین دوره مجلس (1376)، وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت محمد خاتمی(1376تا1379)، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در دولت محمد خاتمی(1379تا1382) اشاره کرد. از کاندیداتوری او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 84 به عنوان یکی از اشتباهات بزرگ اصلاح‌طلبان یاد می‌شود، معین در رقابت با‌هاشمی و کروبی به عنوان نامزدهای مورد‌حمایت اصلاح‌طلبان و میانه‌روها با شکست در انتخابات مواجه شد. حالا پس از 15 سال دوباره نام او به عنوان یکی از کاندیداهای اصلاح‌طلبان شنیده می‌شود. منتقدان کاندیداتوری معین برای انتخابات ریاست‌جمهوری از او به عنوان شخصیتی بدون کاریزمای سیاسی یاد می‌کنند و معتقدند او برنامه مشخصی برای ریاست‌جمهوری ارائه نداده است .
محمدرضا عارف، آقای ساکت مجلس دهم
محمدرضا عارف متولد 1330 در یزد، به عنوان سیاست‌مدار اصلاح‌طلب شناخته می‌شود. در کارنامه او سرپرستی شرکت مخابرات، ریاست دانشگاه تهران، حضور در وزارت علوم، ریاست سازمان مدیریت و برنامه ریزی، از بنیان‌گذاران حزب مشارکت، نماینده مجلس و عضو شورای انقلاب فرهنگی به چشم می‌خورد. او در سال 1392 کاندیدای اول اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری بود؛ اما در رقابت با روحانی به نفع او کناره‌گیری کرد و مورد حمایت اصلاح‌طلبان برای شرکت در انتخابات مجلس قرار گرفت و نفر اول تهران شد. اما موفق به نشستن بر صندلی ریاست مجلس نشد. عملکرد انفعالی او در مجلس و در برخورد با پدیده‌های اجتماعی‌سیاسی باعث شد میزان محبوبیت او در میان اصلاح‌طلبان و جامعه به شدت کاسته شود؛ به همین جهت بر سر اعلام نام او به عنوان کاندیدای اول اصلاح‌طلبان اختلاف‌نظرهای فراوانی وجود دارد. نقد‌های جدی اصلاح‌طلبان به محمدرضا عارف، سدی محکم بر سر راه او در مسیر پاستور ایجاد کرده است.
سید ابراهیم رئیسی قاضی‌القضات یا ریاست‌جمهور؟
سید ابراهیم رئیس‌الساداتی متولد 1339 در مشهد است. رئیسی دارای دکتری فقه و حقوق خصوصی و داماد آیت‌الله علم الهدی است و شاگرد ابوالقاسم خزعلی، فاضل هرندی و نوری همدانی بوده است. در سال ۱۳۵۹ و در حالی‌که تنها ۲۰ سال داشت، پس از چندماه که به عنوان دادیار در کرج فعالیت کرد، با حکم علی قدوسی به عنوان دادستان کرج انتخاب شد. او پس از مدتی با حفظ سمت به عنوان دادستان همدان نیز منصوب شد و به‌طور هم‌زمان در دو شهر به فعالیت پرداخت. بعد از رحلت حضرت امام (ره) و آغاز رهبری آیت‌الله خامنه‌ای، رئیسی با حکم آیت‌الله یزدی رئیس وقت قوه قضائیه، به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ به مدت پنج‌سال این مسئولیت را برعهده داشت. پس از آن و از سال ۱۳۷۳ به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد و این سمت را تا سال ۱۳۸۳ عهده‌دار بود. رئیسی از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۳، به مدت ۱۰سال معاون اول قوه قضائیه و از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۳۹۵ نیز دادستان کل کشور بود. همچنین او از سال ۱۳۹۱ تاکنون با حکم رهبر معظم انقلاب به عنوان دادستان کل ویژه روحانیت و در نهایت با رحلت آیت الله واعظ طبسی به عنوان تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد. رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 کاندیدا شد، اما مقابل حسن روحانی شکست خورد. او هم‌اکنون ریاست قوه قضائیه را در دست دارد. نام رئیسی در سال‌های اخیر به عنوان کاندیدای اصول‌گرایان بارها شنیده است اما او جایگاه پر نفوذ و پر قدرت ریاست قوه قضائیه را در اختیار دارد و سؤال اینجاست که آیا حاضر است ریاست بر قوه مجریه را بر ریاست قوه قضائیه ترجیح دهد؟ ابراهیم رئیسی چندی پیش در رأس هیئتی به عراق سفر کرد؛ اما موفق به دیدار با آیت‌الله سیستانی، مرجع عالی‌رتبه شیعیان نشد و این اتفاق از دیدگاه تحلیلگران دور نماند و از آن به عنوان نقطه‌ضعف این سفر مهم یاد می‌کنند. هرچند سخن‌گوی قوه قضائیه از کاندیدا‌نشدن او در انتخابات خبر داده است، اما هنوز مشخص نیست در روزهای منتهی به ثبت نام کاندیداها آیا او به میدان خواهد آمد یا نه؟
محمدباقر قالیباف؛ شکست در مسکو، یأس از 1400
محمدباقر قالیباف متولد 1340 نظامی‌و شهردار سابق تهران و کاندیدای چند دوره ریاست جمهوری ایران است که تاکنون موفق به دستیابی به این جایگاه نشده است. قالیباف خود را یک اصول‌گرا می‌داند و اصول‌گرایان نیز او را به عنوان یکی از کاندیداهای خود در انتخابات 1400 بررسی می‌کنند. نقش او در برخورد با حوادث سال 78 یکی از نکاتی بود که روحانی در مناظره‌های انتخاباتی سال 96 به آن اشاره و قالیباف را مسئول برخورد با معترضان عنوان کرد. او در یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی که در اسفند 98 برگزار شد توانست به بهارستان راه یابد و بعد از آن بر صندلی ریاست مجلس تکیه بزند. یکی دیگر از نکات مورد بحث، کارنامه قالیباف در دوران شهرداری تهران و اختلاس معاونان و تیم اوست که امروزه در رسانه‌ها بسیار مورد توجه و نقد جدی قرار گرفته است. سفر اخیر قالیباف و هیئت همراهش به روسیه حواشی فراوانی ایجاد کرد و انتقادهای بسیاری را برانگیخت. او در این سفر نتوانست با رئیس‌جمهور روسیه دیدار کند. نحوه مواجهه با هیئت ایرانی در روسیه مورد توجه و تحلیل کارشناسان سیاست خارجی قرار گرفت. هرچند هنوز به صورت مشخص اصول‌گرایان او را به عنوان کاندیدای خود معرفی نکرده اند اما نام او شنیده می‌شود.
به تازگی محسن پیرهادی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس و از یاران نزدیک قالیباف، درباره احتمال کاندیداتوری او در انتخابات ریاست جمهوری 1400 اعلام کرد که قالیباف کاندیدای ریاست جمهوری نخواهد شد.
پیرهادی نوشت: دکتر قالیباف در پاسخ به توصیه‌ها برای نامزدی در انتخابات 1400 گفته « بر مجلس تمرکز داشته و بنای کاندیداتوری ندارد. نیروهای انقلاب تلاش کنند ظرفیت خود را متمرکز بر موفقیت گزینه واحد کنند». پیرهادی تصریح کرد: «برداشت من این است که با افزایش احتمال حضور آیت الله رئیسی دکتر قالیباف آمادگی کمک به او را دارد».
علی اردشیر لاریجانی، آیا به اردوگاه اصلاح‌طلبی نزدیک تر است؟
علی اردشیر لاریجانی معروف به علی لاریجانی، متولد 1336 در نجف عراق و برادر صادق آملی لاریجانی رئیس فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام است. او در سابقه خود فعالیت در بخش خبر صدا و سیما، وزارت ارشاد دولت هاشمی‌رفسنجانی، ریاست صدا و سیما، کاندیدای ریاست‌جمهوری سال 84، نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی و ریاست سه دوره از مجلس را دارد. او در دوره‌ای با مسئولیت دبیری شورای عالی امنیت ملی، هدایت پرونده اتمی‌ایران را به عهده گرفت و در شرایط فعلی که بحث مذاکرات هسته ای و ارتباط با غرب و آمریکا مسئله اساسی سیاست خارجی ایران است، علی لاریجانی به جهت پیشینه و سوابق خود می‌تواند یکی از گزینه‌های اصلی جریان‌های سیاسی باشد. لاریجانی همواره با اتخاذ مواضعی مستقل به عنوان نیرویی میانه‌رو شناخته می‌شود و در مجالس مختلف شورای اسلامی با اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان همراه بوده است. تصویب بیست دقیقه ای برجام در مجلس دهم یکی از موارد قابل بحث در سابقه سیاسی اوست. نام لاریجانی از سوی بخشی از اصلاح‌طلبان به عنوان کاندیدای ائتلافی شنیده می‌شود. بدنه اصول‌گرایان میانه‌رو نیز با او تضادهای بنیادینی ندارند. روش و منش سیاسی او باعث شده است احتمال اجماع نیروهای سیاسی روی لاریجانی افزایش یابد. لاریجانی هم‌اکنون مشاور مقام معظم رهبری است.
علی مطهری؛ سیاست‌مداری با اظهارنظرهای جنجالی و صریح
علی مطهری متولد 1336، فرزند شهید آیت‌الله مطهری، نماینده ادوار مجلس و فعال سیاسی میانه‌رو است. نظرات او درباره ناتوی اسلامی، نقد بازیکنان فوتبال، رفع حصر، نقد دیدگاه‌های آیت‌الله منتظری، فرهنگ ایران باستان و تسخیر سفارت آمریکا از مطهری یک چهره جنجالی در میان اهل سیاست ساخته است. رد صلاحیت علی مطهری در دور یازدهم مجلس شورای اسلامی‌یکی از بحث‌برانگیزترین اقدامات شورای نگهبان بود و انتقاد بسیاری را برانگیخت. چندی پیش او در یک نشست خبری به صورت رسمی کاندیداتوری خود را برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد و دوباره نام او در رسانه‌ها مطرح شد. مطهری خود را یک کاندیدای بالقوه ریاست‌جمهوری می‌داند و معتقد است دلیلی برای رد‌صلاحیت او از سوی شورای نگهبان وجود ندارد. مطهری به جز نمایندگی مجلس در سابقه خود کار اجرایی دیگری انجام نداده و هنوز مشخص نیست با چه برنامه‌ای خواهان حضور در قامت ریاست‌جمهوری است؟
پزشکیان؛ اصلاح طلب بی‌حاشیه
مسعود پزشکیان متولد 1333 نماینده ادوار مجلس و وزیر بهداشت دولت دوم خاتمی است. از او به عنوان فعال سیاسی اصلاح‌طلب یاد می‌شود. او در آخرین اظهارنظرهای خود درباره مسائل مهم کشور از مخالفتش با بازگشت ایران به برجام سخن گفته است و همچنین مخالف طرح شفافیت آرا در مجلس است. پزشکیان در مصاحبه ای با انصاف‌نیوز، خبر از احتمال کاندیداتوری خود در انتخابات 99 داد. هرچند به جهت سوابق و کارنامه سیاسی نمی‌توان او را به عنوان یکی از کاندیداهای اصلی رقابت در انتخابات ریاست جمهوری قلمداد کرد.
سعید محمد؛ نظامی‌جوانی که سودای ریاست‌جمهوری دارد
سعید محمد، متولد 1347 فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه، دکترای عمران از دانشگاه تربیت مدرس، مدیرعامل سابق گروه ایرانیان اطلس و یک نظامی عالی‌رتبه است. از سعید محمد در رسانه‌های خارجی به عنوان مرد جمهوری اسلامی برای عبور از بحران اقتصادی و تشکیل دولت با محوریت جوانان معتقد به ایدئولوژی انقلاب اسلامی یاد می‌شود. او در تألیف‌های مختلف در حوزه عمران نیز مشارکت داشته است. احتمال‌ها از کاندیداتوری سعید محمد در ریاست‌جمهوری سال 1400 یا نشستن بر صندلی شهرداری تهران در دوره بعدی حکایت دارند. اما با قوت‌گرفتن حضور نظامیان در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری شاید بتوان او را به جهت جوان‌بودن و سوابق اجرایی محتمل‌ترین گزینه برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری عنوان کرد.
حسین دهقان؛ عزم نظامیان برای نشستن بر صندلی ریاست‌جمهوری
حسین دهقانی‌پوده متولد 1335 اصفهان است. او دارای مدرک دکترای مدیریت از دانشگاه تهران است. از جمله سوابق دهقان می‌توان به عضو ارشد سپاه پاسداران، وزیر سابق دفاع، مشاور رهبری، رئیس سابق بنیاد شهید، استاد دانشگاه امام حسین، قائم‌مقام وزیر دفاع در دولت‌های هفتم و هشتم، رئیس هیئت‌مدیره هلدینگ ICT ستاد اجرایی فرمان امام، جانشین رئیس و دبیرکل مرکز مطالعات راهبردی و دفاعی کشور، مدیرعامل بنیاد تعاون سپاه طی سال‌های ۱۳۷۵ الی ۱۳۷۶ اشاره کرد. حسین دهقان در جنگ ایران و عراق نیز مشارکت داشته است. او در سال 98 در لیست تحریم‌های آمریکا قرار گرفت. حسین دهقان از اولین چهره‌های سیاسی و نظامی بود که نام خود را به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری در رسانه‌ها مطرح کرد. دهقان خود را منتصب به جریان خاصی نمی‌داند و با دو طیف اصلاح‌طلب و اصول‌گرا در دولت‌های مختلف کار کرده است که شاید همین فراجناحی‌بودن را به عنوان یکی از شعارهای انتخاباتی خود مطرح کند. نام حسین دهقان و سعید محمد برای شرکت در انتخابات انتقادات زیادی را مبنی بر تشکیل دولت نظامی‌در آینده ایجاد کرد و بسیاری از منتقدان حضور نظامیان در سیاست را خلاف مواضع امام‌خمینی (ره) به عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی قلمداد می‌کنند؛ اما با همه انتقادها و البته حمایت‌هایی که از حضور این دو چهره کاملا نظامی‌در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری وجود دارد، مواضع این دو در عرصه‌های بسیار مهم سیاست خارجی و اقتصاد مشخص نیست.
محسن رضایی؛ پای ثابت انتخابات ریاست‌جمهوری
محسن رضایی میرقائد متولد 1333، فرمانده سابق سپاه پاسداران، مؤسس اطلاعات سپاه، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، از پایه‌گذاران سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران است. او بارها در انتخابات ریاست جمهوری بدون انتصاب به جریان سیاسی خاص و مشخصی شرکت کرده و تاکنون موفق به ورود به ساختمان پاستور نشده است. احتمالاتی از کاندیداتوری مجدد او در انتخابات 1400 شنیده می‌شود.
