سال‌‌هاست که هرازگاهی تصاویری دل‌‌خراش از وضعیت نابسامان مهاجران در مرز مکزیک و ایالات متحده در رسانه‌‌های جهان انعکاس می‌‌یابد؛ تصاویری از آوارگی خانواده‌‌ها و کودکان بی‌‌پناه که دل هر بیننده‌‌ای را به درد می‌‌آورد. بااین‌‌وجود، به نظر می‌‌رسد که در ماه‌‌های اخیر این بحران ابعاد تازه‌‌ای به خود گرفته است. همه‌‌گیری کرونا و وخامت هرچه‌‌بیشتر اوضاع اقتصادی در مکزیک و کشورهای موسوم به مثلث شمالی آمریکای مرکزی در کنار روی کار آمدن دولت جدید در ایالات‌‌متحده و تغییر سیاست‌‌های سخت‌‌گیرانۀ دولت پیشین، موج جدیدی از مهاجرت را به راه انداخته است.
حال، پرسش اینجاست که چه آینده‌‌ای برای این مهاجران که به امید زندگی بهتر رنج چنین سفر پرمخاطره‌‌ای را به جان می‌‌خرند، می‌‌توان متصور شد و اینکه آیا دولت جدید ایالات متحده برنامۀ مدونی برای سروسامان دادن به اوضاع آشفته در مرز خود با مکزیک در دست دارد؟ رسانه‌‌ها این تصور را به ذهن متبادر می‌‌کنند که بحرانی بی‌‌سابقه در مرز مکزیک و ایالات متحده آمریکا در جریان است؛ دسته‌دسته کودکان تنهایی که به آنجا می‌‌رسند و خانواده‌‌های بی‌‌شماری که به سمت مرز سرازیر شده‌‌اند. روشن است که این یک بحران است؛ اما به‌‌عنوان استاد حقوقی که درزمینۀ مهاجرت کودکان مطالعه و پژوهش می‌‌کند، می‌‌توانم به شما بگویم که این اصلاً چیز جدیدی نیست. سال‌‌هاست که کودکان و خانواده‌‌ها، به‌‌ویژه از مکزیک و کشورهای موسوم به مثلث شمالی آمریکای مرکزی یعنی السالوادور، گواتمالا و هندوراس، به ایالات متحده می‌‌گریزند.
بااین‌‌وجود، برخی زوایای وضعیت کنونی نسبت به گذشته متفاوت هستند. اینکه آیا آن‌چنان‌که وزیر امنیت داخلی ایالات متحده، الخاندرو مایورکاس، پیش‌‌بینی کرده است، افراد بیشتری، «نسبت به آنچه در 20 سال اخیر اتفاق افتاده»، تلاش می‌‌کنند که از مرز مکزیک و ایالات متحده عبور کنند، هنوز مشخص و قطعی نیست.
این وضعیت را می‌‌توان با نگاه کردن به گزارش‌های ارائه‌‌شده توسط اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده آمریکا، یک نهاد مجری قانون که بخشی از وزارت امنیت داخلی ایالات متحده است، دربارۀ شمار مهاجرانی که به مرز ایالات متحده وارد شده‌‌اند، به بهترین نحو توضیح داد.
اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده آمریکا، اتباع خارجی را که به این کشور وارد می‌‌شوند در سه گروه تقسیم‌‌بندی می‌‌کند: کودکان بدون همراه، خانواده‌‌ها و بزرگ‌سالان مجرد. کودکان در صورتی در دستۀ بدون همراه قرار می‌‌گیرند که زیر 18 سال سن داشته باشند و به‌صورت غیرقانونی و بدون یک والد یا ولی و سرپرست قانونی به مرز ایالات متحده وارد شوند.
تعداد کودکان این‌‌چنینی و خانواده‌‌هایی که به مرز مکزیک و ایالات متحده می‌‌رسند، در سال‌‌های اخیر به‌‌طور پیوسته و تدریجی در حال افزایش بوده است. بررسی این آمارها، شرایط کنونی در مرز مکزیک و ایالات متحده را در پس‌‌زمینه و چهارچوبی قابل‌‌فهم قرار می‌‌دهد.
یک جریان مداوم و تدریجی
جز در سال محاسباتی 2020 که از 1 اکتبر 2019 آغاز شد، شمار کودکان و خانواده‌‌هایی که به ایالات متحده مهاجرت می‌‌کنند، از سال 2013 روندی صعودی را طی کرده است، در سال‌‌های 2014 و 2019 به اوج رسیده و در سال 2015 اندکی کاهش داشته است.
به‌طورکلی، تعداد کودکان بدون همراهی که به ایالات متحده می‌‌رسند، از سال 2014 تاکنون، همه‌‌ساله بالای 40000 نفر بوده است. البته، در اغلب این سال‌‌ها این آمار بالای 50000 نفر بوده است. در مورد خانواده‌‌هایی که به مرز ایالات متحده می‌‌رسند، باید گفت که این تعداد همه‌‌ساله چیزی حدود 70000 مورد بوده است و در سال 2018 و به‌‌خصوص در سال 2019 افزایشی ناگهانی و شدید را تجربه کرده است. درکل، داده‌‌های اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده نشان می‌‌دهد که سال‌‌های زیادی است که خانواده‌‌ها و همچنین کودکان تنها در شمار بالایی از مرز مکزیک و ایالات متحده عبور می‌‌کنند و این روند در طول سال محاسباتی 2019 برای دولت فدرال که بازۀ میان اکتبر 2018 تا سپتامبر 2019 را دربرمی‌‌گیرد، به اوج خود رسیده است.
پژوهشگران حوزۀ مهاجرت بسیاری از «عوامل جاذبه و دافعه» را که کودکان مهاجر را به مرز ایالات متحده می‌‌کشانند، موردبررسی قرار می‌‌دهند. این عوامل شامل خشونت خانوادگی و اجتماعی، تجاوز و تعدی جنسی، فساد دولتی، آفات و بیماری‌‌های کشاورزی، خشک‌سالی، تبعیض علیه جمعیت‌‌های بومی و فقر مفرط می‌‌شوند.
اکثریت قریب‌‌به‌‌اتفاق خانواده‌‌های مهاجر و تقریباً تمام کودکان بدون همراه (95 درصد) از کشورهای السالوادور، گواتمالا، هندوراس و مکزیک می‌‌آیند. بنابراین، آیا هیچ‌چیز متفاوتی دربارۀ آنچه اکنون در حال وقوع است، وجود دارد؟ چرا مقامات دولتی مانند مایورکاس، وضعیت کنونی را «سخت» و «پیچیده» توصیف می‌‌کنند؟
سه موضوع وابسته به یکدیگر را لازم است دراین‌ارتباط مدنظر قرار دهیم:
1. افزایش سریع
از ژانویه تا فوریۀ 2021، شاهد 61 درصد افزایش در تعداد کودکان بدون همراهی که به ایالات متحده می‌‌رسند، بوده‌‌ایم. همچنین، شمار خانواده‌‌هایی که به مرز مکزیک و ایالات متحده وارد می‌‌شوند نیز در این بازۀ زمانی 163 درصد افزایش یافته است. آمارهای مربوط به ماه مارس سال 2021 هنوز به‌‌طور رسمی گزارش نشده‌‌اند؛ اما چنین انتظار می‌‌رود که این آمار و ارقام نیز بالا باشند.
اگر این رویه ادامه پیدا کند، سال محاسباتی 2021 این پتانسیل را خواهد داشت که حتی از آمارهای بالایی که در سال‌‌های محاسباتی 2014 و 2019 شاهد آن بودیم نیز پیشی بگیرد. بااین‌‌وجود، این پیش‌‌بینی هنوز قطعی نیست چراکه جریانات و روند‌‌های مهاجرتی معمولاً در ماه‌‌های فصل بهار افزایش می‌‌یابند و در ماه‌‌های پایانی تابستان که گرم‌‌تر هستند، اندکی کمتر می‌‌شوند.
2. عوامل جاذبه و دافعه
عوامل جاذبه و دافعۀ مازادی نیز وجود دارند که می‌‌توانند منجر به افزایش میزان مهاجرت شوند. بر مبنای گزارش‌های ارائه‌‌شده توسط سازمان‌‌های بشردوستانه و امدادی، همه‌‌گیری کووید-19 شرایط اقتصادی را در مکزیک و کشورهای موسوم به مثلث شمالی آمریکای مرکزی که همواره وخیم بوده، بدتر کرده است.
کشورهای گواتمالا، هندوراس و نیکاراگوئه در یک بازۀ زمانی دو هفته‌‌ای در ماه نوامبر سال 2020 دو مورد طوفان ردۀ 4 را تجربه کردند که منجر به کشته شدن صدها نفر شد و میلیون‌‌ها آواره و نیازمند برجای گذاشت.
همچنین، خانواده‌‌ها و کودکانی که متقاضی پناهندگی هستند، ممکن است چنین احساس کنند که دولت فعلی در ایالات متحده نسبت به دولت قبلی، بیشتر پذیرای آن‌‌ها خواهد بود. چنین تصوری می‌‌تواند مهاجران بیشتری را برانگیزد تا در جست‌‌وجوی حمایت و امنیت، سفر پرمخاطره به ایالات متحده را بپذیرند.
3. دولت ایالات متحده آماده نبود
طرفداران، این اقدام دولت بایدن را موردتمجید قرار دادند که کودکان بدون همراه را از سیاست فعلی اخراج مهاجران با نام «عنوان 42» که درواقع مهاجران را بر مبنای قانون سلامت عمومی از کشور اخراج می‌‌کند، مستثنا کرد؛ اما مقامات دولتی برای موج کودکانی که به دنبال این تصمیم به‌‌سوی ایالات متحده سرازیر شدند، آماده نبودند.
طبق قانون، مأموران گشت مرزی 72 ساعت فرصت دارند تا کودکان را به ادارۀ اسکان مجدد پناهجویان که بخشی از وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا است، بسپارند. بااین‌‌وجود، ادارۀ اسکان مجدد پناهجویان، درحال‌‌حاضر، ظرفیت کافی برای اسکان دادن تمام کودکان نیازمند را ندارد؛ تاحدی به این دلیل که بسیاری از تسهیلات آن‌‌ها در دوران دولت ترامپ از دست رفتند.
ادارۀ اسکان مجدد پناهجویان تلاش می‌‌کند پناهگاه‌‌های بیشتری بسازد و هرچه‌‌سریع‌‌تر کودکان را به خویشاوندانشان بسپارد؛ اما کارهای زیادی لازم است انجام شود و بسیاری از کودکان مجبور شده‌‌اند برای مدتی بسیار طولانی‌‌تر از 72 ساعت مقرر تحت حفاظت گشت مرزی باقی بمانند. اینکه آیا ادارۀ اسکان مجدد پناهجویان خواهد توانست اوضاع را تحت کنترل درآورد و کی این اتفاق خواهد افتاد، مشخص نیست.
بنابراین، آیا هیچ‌چیز متفاوتی دربارۀ آنچه اکنون در حال وقوع است، وجود دارد؟
تا اینجای کار درواقع نه؛ اگرچه نگرانی‌‌هایی جدی دربارۀ شرایط کودکانی که به‌‌تازگی به ایالات متحده رسیده‌‌اند، وجود دارد و بسیاری نیز امیدوارند که سیاست اخراج به‌‌زودی برای تمام مهاجران لغو شود؛ اما زمان نشان خواهد داد که آیا امسال سالی بی‌‌سابقه در این زمینه خواهد بود یا نه.
افزودن دیدگاه جدید