کسانی که چهارصد سال پیش خیابان چهارباغ را طراحی میکردند چه در سر داشتند؟ آنها جدا از موضوع شهرسازی چه اهداف دیگری را دنبال میکردند؟ این مقاله که با مراجعه به یک شاهد عینی ساخت چهارباغ عباسی است، به ما میگوید که یکی از اهداف سازندگان چهارباغ ایجاد همبستگی شهری بوده است. پیترو دلاواله یک جهانگرد ایتالیایی بود که در سال 1027ق به ایران آمد و مدت شش سال در ایران بود. او طی اقامت و سفر خویش نامههایی را به یکی از دوستانش در ناپل میفرستد که مجموعه این نامهها بعدا توسط خود وی تنظیم شده و به صورت کتابی در آمد. بخشی از این کتاب در سال 1348 ترجمه و انتشار یافت، اما گویا ترجمه ناقص بود، بنابر این در سال 1380 محمود بهفروزی کل کتاب را ترجمه و تحت عنوان «سفرنامه پیترو دلاواله» توسط نشر قطره و در دو جلد قطور (مجموعا 1800 صفحه) انتشار داد.
یک مقصد گردشگری مذهبی و گردشگری سیاه اصفهان را بشناسید
در خیابان آیتالله کاشانی، درست روبهروی بیمارستان کاشانی، کوچهای است که به خاطر آنکه مسیر گردشگری شده، سنگفرشش کردهاند. این کوچه «شهید احمد رضا نعمتی» نام دارد. بقعه و دستگاهی در انتهای کوچه وجود دارد که از دو جنبه حایز اهمیت است؛ یکی آنکه قبرِ منسوب به یکی از دختران امام موسی کاظم (ع) به نام فاطمه را در خود دارد که او را به احترام ستی فاطمه یا سیت فاطمه گفته اند. ستی به معنی بانو بوده است و شاید این خانم نسب از آن عالیمقام داشته است. داخل بقعه اصلی که وارد میشوید، در اطراف گنبد کتیبهای است که نشان میدهد در سال 1242ق یعنی دوران فتحعلیشاه قاجار، شخصی به نام محمدعلیخان به ساخت این بقعه اقدام کرد ه است. او بقعه فرسوده پیشین را فرو ریخته و آن را به کل بازسازی کرده است.
چرا دو تا خیابان کمال در اصفهان داریم؟ مقبره شاعر پرآوازه ایرانی در چه حال و اوضاعیاست و چه ماجراهایی را طی هفت قرن اخیر از سر گذرانده؟ پاسخ این سؤالات را در متن پیش رو میخوانید. امید که سه ارگان مسئول فکری کنند و اوضاع این میراث ارزشمند را طوری سامان دهند که در شأن شاعر مشهور اصفهان باشد. کمال الدین اسماعیل از شاعران بزرگ قرن ششم و اوایل قرن هفتم است. دیوان او بارها به چاپ رسیده است اما قسمت تراژیک زندگی او این است که این انسان والا و خردمند در سال 635 ق زمانی که قوم خونخوار مغول به اصفهان حمله کرده بود، به دست آنان کشته شد. در واقع او نماد مظلومیت مردم اصفهان در مقابل قومی است که تا دندان مسلح بودند. جا داشت که مقبره او در این چند قرن به عنوان سمبل ایستادگی و مظلومیت اصفهان، آراسته و بلندمرتبه میشد، اما گویا سرنوشت او چنین نبود.