این پژوهشگر سخنش را با اشاره به قدمت طولانی شهرنشینی در ایران آغاز کرده و می‌گوید: «شهرنشینی در ایران از دوره تمدن عیلامی وجود داشته است. نخستین شهرها در مناطق شوش ـ خوزستان، شهر سوخته ـ سیستان و بلوچستان و شهر جیرفت ـ کرمان در نقاطی شکل‌گرفته‌اند که آب فراوان و زمین‌های وسیع داشته‌اند. در حال حاضر نیز ایران ازجمله کشورهای درحال‌توسعه است که نرخ شهرنشینی در آن با سرعت سرسام‌آوری (به‌ویژه در چند دهه اخیر) افزایش‌یافته است. باوجوداین، نگاهی به وضعیت توسعه شهری در ایران کنونی نشان می‌دهد که کشورمان به‌رغم سابقه طولانی در شهرنشینی و طراحی و اجرای برنامه‌های توسعه شهری، همچنان با مشکلات متعددی در این حوزه مواجه است.»
او بابیان اینکه سیر مهاجرت انسان از روستاها و شهرهای کمتر توسعه‌یافته به شهرهای بزرگ، بسیاری از کلان‌شهرهای جهان را دچار مشکلات عدیده‌ای ازجمله تورم، افزایش بی‌رویه جمعیت و کاهش استانداردهای زندگی کرده، تأکید می‌کند: «شهرهای ایران از این قاعده مستثنا نیستند. در حال حاضر کلان‌شهرهای ایران با ترکیب ناهمواری از مشکلات بد مسکنی، حاشیه‌نشینی، غیرتاب‌آوری ساختمان‌های شخصی و عمومی و ناپایداری و ناایمنی در مواجهه با حوادث و بلایای طبیعی مواجه هستند. در چنین شرایطی، توجه به مبانی توسعه پایدار شهری و تأکید بر ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی که درمجموع کیفیت زندگی شهری و رفاه و عدالت را ارتقا می‌دهند، به یکی از اولویت‌های اساسی تصمیم‌گیران کشوری و مدیران، طراحان و برنامه‌ریزان شهری ایران تبدیل شده است.»
دبیر شورای پژوهشی کمیته ملی اسکان بشر ملل متحد در ایران درباره راه‌اندازی کمیته ملی اسکان بشر ایران می‌گوید: «همسو با تلاش‌های جهانی، کمیته ملی اسکان بشر ایران بر اساس موافقت‌نامه‌ای بین برنامه اسکان بشر ملل متحد و دولت جمهوری اسلامی ایران تأسیس شد تا به موضوع‌هایی نظیر کاهش آثار خطرات و بلایای طبیعی در ایران بپردازد. دبیرخانه کمیته ملی اسکان بشر به‌عنوان مرجع ملی برنامه اسکان بشر ملل متحد در جمهوری اسلامی، پیگیری اجرای مؤثر دستور کار اسکان بشر در سطح ملی و در قالب سیاست‌های مسکن، سرپناه و توسعه پایدار شهری را بر عهده دارد. وظایف اصلی این کمیته شامل اشاعه دستور کار اسکان بشر، تدوین گزارش‌های ملی و انجام هماهنگی‌های بین دستگاهی در بخش دولتی، خصوصی و غیردولتی است.»
به گفته او، کمیته ملی همچنین به‌عنوان مرجع ملی برنامه اسکان بشر در جمهوری اسلامی ایران جهت استفاده بهینه از ظرفیت‌های این آژانس تخصصی سازمان ملل می‌کوشد با همه دست‌اندرکاران و شرکای هبیتات و همچنین نهادهای علمی و پژوهشی در کشور همکاری کرده و از مشارکت آنان در سطوح ملی و محلی در حوزه مسائل مربوط به توسعه پایدار سکونتگاه‌های انسانی بهره ببرد.
ملایی تأکید می‌کند: «ازاین‌رو یکی از فعالیت‌های اخیر شورای پژوهشی کمیته ملی اسکان بشر ملل متحد، انتشار کتاب “زندگی شهری؛ چالش‌های کنونی افق‌های آینده” بوده که به‌صورت مجموعه مقالات تدوین شده است.»
او این کتاب را حاصل تخصص و تجربه نویسندگان و محققان مختلف می‌داند و می‌گوید: «مقالات ارائه‌شده در این مجموعه ضمن تبیین ظرفیت‌ها و محدودیت‌های توسعه شهری، تجربه‌های جهانی تاب‌آوری شهری و طراحی سکونتگاه‌های موقت برای دوران بعد از زلزله، به مباحثی همچون شهرهای هوشمند، فراهوشمند و دانش‌بنیان نیز پرداخته و نقش جوانان در ایجاد شهرهای امن و خلاق و نیز شاخصه‌های شهرهای ایرانی‌‌اسلامی را تحلیل و بررسی می‌کند.»
او شرح می‌دهد: «یکی از نقاط تمرکز در این کتاب، توجه به شاخصه‌های شهرهای آینده و الزامات ایران برای دستیابی به چنین شهرهایی بوده است، ازاین‌رو در مقاله “شهرهای هوشمند؛ نیاز ایران برای پیوند با جهان پسامدرن” که توسط اینجانب تدوین‌شده، چالش‌های پیش روی ایران برای تحقق و توسعه شهرهای هوشمند در سراسر کشور موردبحث قرارگرفته و راهکارهایی برای مقابله با این چالش‌ها و هوشمندسازی هرچه سریع‌تر شهرهای ایران ارائه شده است. در این مقاله تأکید اصلی بر آن است که برای تحقق شهرهای هوشمند لازم است بحث اجماع گفتمانی، تأمین بودجه با مشارکت بخش خصوصی، بهره‌گیری از تجارب کشورهای موفق ضمن بومی‌گرایی، در کنار آموزش شهروندان و ارتقای زیرساخت‌های اطلاعاتی و فناوری موردتوجه قرار بگیرد.»
او خاطرنشان می‌کند: «کمیته ملی اسکان بشر و نویسندگان این مقالات امیدوارند انتشار این کتاب و نتایج پژوهش‌های صورت‌گرفته، بتواند به شناخت بهتر مدیران از شرایط و معضلات پیش روی شهرنشینی در ایران کمک کند، دریچه‌های جدیدی پیش روی مدیران و تصمیم‌گیران شهری و کشوری و نیز طراحان و معماران شهری بازکرده و برای دانشجویان و محققان حوزه طراحی، معماری و مدیریت شهری نیز مفید باشد.»
چالش‌های کنونی زندگی شهری را بشناسیم
مجموعه مقالاتی با عنوان «زندگی شهری؛ چالش‌های کنونی افق‌های آینده» از سوی «کمیته ملی اسکان بشر ایران» منتشرشده که در ارتباط با زندگی شهری و آنچه به‌عنوان چالش پیش روی آن شناخته می‌شود، مباحث مختلفی را از سوی جامعه دانشگاهی کشور ارائه کرده است. اینکه این مجموعه مقالات با چه هدفی منتشرشده و به‌طورکلی «کمیته ملی اسکان بشر ایران» در حوزه مسائل شهری چه فعالیت‌هایی را در دستور کار دارد، محور گفت‌وگویی است که با دکتر اعظم ملایی، دبیر شورای پژوهشی کمیته ملی اسکان بشر ملل متحد در ایران، انجام داده‌ام.
-
پایگاه خبری اصفهان زیبا
فرناز کلباسی
برچسب‌های خبر
اخبار مرتبط
سال اصفهان زیبا
