در حقیقت مافیای دخانیات علاقه‌ای به اجرای این قانون ندارد با اینکه رای دیوان عدالت لازم‌الاجرا است حتی برنامه‌هایی در کار است که می‌خواهند این نوع تنباکوها را در کشور تولید کنند. باید توجه کرد که اکنون حدود یک سال و نیم از شیوع کرونا در جهان می‌گذرد و طی این مدت 3.5 میلیون نفر را در دنیا کشته است اما دخانیات سالانه 8 میلیون نفر را می‌کشد و مافیای دخانیات خیلی راحت در سطح دنیا کارشان را انجام می‌دهد و تحریم هم نمی‌شود! هزینه‌های مستقیم بخش سلامت ناشی از دخانیات سالی 40 هزار میلیارد تومان است که عدد بسیار بالایی است. زینه‌های غیرمستقیم آن اعم از کارافتادگی، معلولیت‌ها، بیماری‌های مزمن و… و عمر ازدست‌رفته نیز اضافه بر این هزینه‌ها است و شاید معادل 70 تا 90 هزار میلیارد تومان بشود.
در کشورهای دیگر تویوتا به‌عنوان یکی از ماشین‌های خوب ژاپن است که سال‌به‌سال هم ارتقاء می‌یابد، اما سهم ما از ژاپن در صنعت، شرکت GTI است که وینستون تولید می‌کند! یعنی به‌جای اینکه از فناوری خوب ژاپن در راستای رفاه مردم و توسعه کشور استفاده کنیم، سیگار وینستون باکیفیت ژاپنی تولید می‌کنیم! شرکت بریتیش امریکن توباکو، شرکت انگلیسی و آمریکایی توتون نیز در ایران مشکلی ندارد و سیگار کنت تولید می‌کند ولی از فناوری‌های سودمند خارجی در کشور محروم هستیم و می‌گویند چون آمریکایی است، نباید در کشور استفاده شود!
با تحریم آمریکا، سامسونگ و ال جی کره جنوبی از ایران محروم شد اما یک شرکت کره‌ای در ایران سیگار و تنباکو و… تولید می‌کند و خبری از تحریم برای این مواد مضر نیست! این فاجعه است که تا پایان سال 1399 در کشور، سالی 59 میلیارد نخ سیگار تولید شده و اکنون دنبال جذب مشتری بیشتر هستند. سرانه مصرف در کشور ما 55 میلیارد نخ سیگار است. جالب اینکه سیگار تنها محصولی است که در ایران تولید می‌شود، ارزان است و صف هم ندارد در ضمن اینکه از بسته‌بندی‌های زیبا و شیک و جذاب هم برای آن استفاده می‌کنند! برای بسته‌بندی سیگار، قانونی هست که به صنعت معدن و تجارت ابلاغ شده است تا بسته‌ها ساده و یک‌دست باشد این در حالی است که جعبه‌های سیگار زیبا طراحی می‌شوند تا جوان‌ها را جذب کنند. این دستورالعمل جهانی است و در دنیا رعایت می‌شود ولی جای تعجب است که در کشور ما نادیده گرفته شده است.
مالیات بر دخانیات هم زیاد نیست. درآمد مالیاتی که اکنون وجود دارد، حدود 6 هزار میلیارد تومان است. اگر مالیات را درست می‌گرفتند این عدد به ۱۸ هزار میلیارد تومان می‌رسید. یعنی اکنون یک‌سوم مالیات اخذ می‌شود و بازهم از این بابت مافیای دخانیات سود می‌برد. زیرا وقتی قیمت ارزان باشد، فروش بیشتر و سود آن بیشتر است. قرار بود مالیات بر دخانیات در حوزه سلامت خرج شود اما در سال‌های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ پولی از این بابت به حوزه سلامت داده نشده است.
اما یکی از مشکلات دخانیات در کشور، فروش سیگار به‌صورت نخی است که بسیار خطرناک است و افراد از سیگار نخی شروع می‌کنند و بعد گرفتار و معتاد می‌شوند. متأسفانه جلو دبیرستان‌ها دکه زده‌اند و سیگار نخی می‌فروشند. یعنی دانش‌آموزی که از مدرسه بیرون بیاید، اگر ۵۰۰ تومان در جیبش باشد، می‌تواند راحت سیگار بخرد.
متأسفانه علی‌رغم اینکه فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است، به آنها فروخته می‌شود و نوجوان هم فکر می‌کند که سیگارکشیدن نشانه بزرگی است! البته زمانی که کرونا شیوع پیدا کرد، ۲۲ هزار مرکز عرضه قلیان وجود داشت که با حمایت دادستان به ۲۹۰۰ مرکز کاهش یافت اما بسیاری از رستوران‌ها و برخی از مراکز به‌صورت زیرزمینی و غیرقانونی این کار را انجام می‌دهند. اگر در برخی مراکز هنوز عرضه قلیان وجود دارد، جزو تخلفات است و باید با آن برخورد شود. اگر مشاهده شود که رستورانی قلیان عرضه می‌کند، باید سه هفته پلمب شود.
به‌هرحال جمع‌آوری مراکز عرضه قلیان به‌خصوص در این دوران جای قدردانی دارد چراکه قلیان در زمان شیوع کووید ۱۹ بسیار خطرناک است. دودی که وارد حنجره می‌شود، خشکی در گلو ایجاد می‌کند که برای نفوذ ویروس مستعد می‌شود. درعین‌حال که استفاده چند نفر از یک قلیان هم خطرناک است و می‌تواند ویروس را تا انتهای ریه برساند اما متأسفانه هنوز بعضی جاها به‌صورت زیرزمینی قلیان سرو می‌کنند!
گفتنی است که در پایان سال ۱۳۹۸ بالغ‌بر ۲۲ هزار واحد صنفی عرضه‌کننده قلیان وجود داشت که اکنون این تعداد به ۲۹۰۰ واحد کاهش‌یافته است و امیدواریم همین تعداد هم جمع‌آوری شود. باید هشدار داد که تنباکوهای معطر هم بسیار خطرناک هستند این در حالی است که برخی خانواده‌ها به‌عنوان تفریح باهم می‌کشند و فکر می‌کنند چون معطر و خوشبو است، مشکلی ندارد اما این یک فریبی بیش نیست. باید اذعان داشت، تنباکوهای معطر مضرتر هستند به‌طوری‌که حدود ۷ هزار ماده شیمیایی در تنباکوهای معطر است که ۷۰ ماده آن سرطان‌زاست و ۴۰۰ ماده سمی دارد.
در سال ۱۳۹۴ تعداد ۷ واحد تولیدکننده دخانیات در کشور وجود داشت که در سال ۱۳۹۹ این تعداد به ۲۳ واحد رسیده است ولی در هیچ حوزه‌ای در این سال‌ها توسعه چند برابری وجود نداشته است که در این حوزه رشد و توسعه چند برابری به وجود آمد. برای تنباکو در ۱۳۹۴ بالغ‌بر ۱۵ واحد تولیدکننده وجود داشت که در سال ۱۳۹۹ به ۳۹ واحد رسیده است. درهرصورت جای بسی تعجب است که این واحدهای تولیدکنندهِ سم راحت و بدون تحریم اضافه می‌شوند! اما نگرانی اینجاست که سرای مصرف در حال افزایش است و سن مصرف دخانیات به شدت رو به پایین می‌آید که لازم است جلوی آن را گرفت.
متأسفانه کشور ما در فرهنگ‌سازی خیلی ضعیف عمل می‌کند که این یکی از مشکلات زیربنایی ما است. بنابراین چه خوب بود تأمل بیشتری روی این معضل صورت می‌گرفت و ضرورت دارد کار فرهنگی قوی و گسترده در جامعه انجام شود. استفاده از دخانیات به‌عنوان کاری زشت و متأثر از ضعف فرهنگی تلقی شود و راهکارهای کاهش تولید و مصرف آن به اجرا گذاشته شود، در مدارس آموزش صحیح داده شود، صداوسیما استفاده از دخانیات را به‌عنوان کار زشت و ناپسند نشان دهند، مثل کشورهای خارج بدترین اتاق‌های هتل‌ها از نوع دخانیات آزاد باشد و در مجامع عمومی حتی انداختن ته‌سیگار جرم محسوب شود و…
