بازار مسکن در شوک

« نه مشتری می‌خرد و نه فروشنده می‌فروشد»؛ این جمله تعبیر بسیاری از بازاریان از شرایط حال حاضر بازار مسکن است. «مشتری نمی‌خرد؛ چون توان خرید ندارد.» نوروزانی، مشاور املاک باسابقه اصفهان، با بیان این جمله ادامه داد: «مشتری هست، متقاضی هست ولی پول ندارد، این مردم پول داشته باشند ما در اصفهان خانه برای فروش کم داریم.» در مقابل مشاوران املاک عقیده دارند فروشنده‌ها نیز تمایلی به فروش ندارند! نوروزانی دراین‌باره می‌گوید: «فروشنده‌ها چند هفته قبل دوباره قیمت‌ها را بالا کشیدند، به نظر می‌آید فروشنده نیستند، هیچ انعطافی نشان نمی‌دهند.» نادر خاشعی، یکی دیگر از فعالان بازار مسکن اصفهان، درباره رفتار فروشنده‌ها می‌گوید: «فروشنده‌ها در واقع قصد فروش دارند ولی اطمینان کم به آینده بازار باعث شده تا با احتیاط حرکت کنند، آن‌ها می‌ترسند اگر بفروشند فردا با همین قیمت موفق به خرید همین ملک نشوند.» اطمینان پایین به آینده بازار و سیاست‌گذاری‌های دولت بعدی برای بازار مسکن در کنار مسائل سیاسی مانند برجام و تحریم‌ها فروشندگان را مردد کرده است.
گفت‌وگو با فروشنده‌ها نشان می‌دهد آن‌ها به آینده اطمینان ندارند و اگرچه به دنبال فروش هستند اما درعین‌حال می‌ترسند قیمت‌ها بالا بکشد. کاظمی، یکی از فروشندگان بازار مسکن اصفهان، در منطقه کاوه دراین‌باره می‌گوید: «آپارتمان من دو میلیارد می‌ارزد، اگر دولت بعدی وارد برجام نشود و دلار افزایشی شود قیمت آپارتمان افزایش پیدا می‌کند. قیمت‌ها فقط 10درصد هم افزایش پیدا کند یعنی 200 میلیون تومان، معادل چهار سال درآمد من! شما بودی برای فروش شک نداشتی؟» دلال‌ها در فضای مجازی و بازار مسکن اصفهان مدام از دلار 30 تا 40 هزار تومانی تا پایان سال خبر می‌دهند و به دنبال آن فروشندگان را تشویق به صبر می‌کنند.

قیمت مسکن همچنان افزایشی

تعطیلی موقت کارخانه‌های سیمان و فولاد، افزایش احتمالی دستمزد کارگران و نوسان‌های ارزی طی هفته‌های گذشته رقم پیشنهادی فروشنده‌ها را افزایش داده است. اگرچه در قیمت‌های پیشنهادی مشتری چندانی در بازار مسکن حضور ندارد؛ ولی فروشنده‌ها حاضر به کاهش قیمت‌ها نمی‌شوند. نوروزانی، یکی از مشاوران املاک اصفهان، دراین‌باره می‌گوید: «مالک کوتاه نمی‌آید! در بازار خودرو یا طلا فروشنده وقتی می‌بیند قیمت‌ها کاهش یافته است به راحتی می‌پذیرد؛ ولی در بازار مسکن فروشنده خیلی سخت زیربار کاهش قیمت می‌رود.» اگرچه دلال‌ها عامل اصلی افزایش قیمت‌ها در بازار معرفی می‌شوند ولی بررسی‌ها نشان می‌دهد فروشندگان کوچک در بازار مسکن با هر خبر منفی قیمت‌ها را بالا می‌برند و با اخبار مثبت حاضر به تغییر قیمت نیستند. نوروزانی دراین‌باره می‌گوید: «همین چند روز قبل وقتی مشکل سیمان به وجود آمد همه قیمت‌های پیشنهادی را بالا بردند؛ ولی وقتی مشکل سیمان حل شد کسی حاضر به اصلاح قیمت‌های قبلی نشد.»

عدم اطمینان به آینده

فعالان بازار مسکن اصفهان عقیده دارند اطمینان پایین به آینده و ترس از نزولی یا صعودی‌شدن قیمت‌ها وضعیت بازار مسکن در تابستان 1400 را گره زده‌ است. خاشعی، فعال بازار مسکن، دراین‌باره می‌گوید: «ازیک‌طرف گشایش در تحریم‌ها و از طرف دیگر بن‌بست خوردن برجام یا تصمیم‌های اقتصادی دولت آینده به‌خصوص برای سال 1401 هم خریدار و هم فروشنده را سردرگم کرده است، متقاضی منتظر کاهش قیمت‌هاست و فروشنده انتظار رشد قیمت‌ها را دارد، به همین دلیل بازار گره مسکن خورده است.» آیا قیمت مسکن افزایش پیدا می‌کند؟ فعالان بازار مسکن اصفهان به این پرسش، پاسخ متفاوتی می‌دهند. عده‌ای عقیده دارند طی ماه‌های آینده بازار مسکن میزبان موج افزایشی دیگری خواهد بود و عده‌ای دیگر از کاهش قیمت‌ها می‌گویند. هر دسته نیز برای اثبات این ادعا دلایل زیادی دارند. از برجام گرفته تا کسری بودجه دولت و سیاست‌های مالی سال آینده همگی باعث شده فروشنده و خریدار به آینده قیمت‌ها اطمینان نداشته باشند.