در کتابفروشیهای شهر نه خبری از خرید لیستی و از پیش تعیینشده کتابهای مختلف است و نه مشتریان مانند سابق توان خرید دارند. قیمت از روی جلد کتابها رخت بربسته است و مانند طلا و دلار هر کتاب، هرلحظه با یک قیمت جدید به فروش میرسد.
نوسانگیری از بازار کتاب
کافی است سری به کتابفروشیها زد تا از تغییرات قیمت کتاب در طول سال گذشته یا همین چند ماه اخیر اطلاع پیدا کرد. دلایل متعددی برای گرانی کتاب عنوان میشود: کاغذ و زینک گران شده، کرونا شرایط اقتصادی را برهم زده، هزینه چاپخانهها بالا رفته و… ناشران نیز ناچار به بالا بردن قیمت کتاب هستند. گفتوگو با فعالان بازار کتاب اصفهان نشان میدهد قیمت کتاب مدام در حال افزایش است. حامد فردوس، یکی از کتابفروشان، میگوید: «افزایش قیمتها از زمان شیوع کرونا چشمگیر شد و این افزایش در کتابهایی که تجدیدچاپ شدند، بیشتر به چشم میآمد؛ برای مثال، کتاب چاپشده در سال 99 که قرار بود در سال 1400 تجدید چاپ شود، با افزایش سهبرابری قیمت مواجه میشد. درمجموع کتابها در هر چاپ جدید با افزایش قیمت مواجه هستند.» حسن مقدوری، یکی دیگر از فعالان این بازار با تأکید بر گرانی چاپ جدید کتابها به «اصفهانزیبا» توضیح میدهد: «این کتاب را ببینید، یک کتاب تاریخی است که سال گذشته با قیمت حدود 390 هزار تومان عرضه میشد. سال جاری تجدیدچاپ شد و با قیمت جدید 795 هزار تومان به فروش میرسد. یا این کتاب داستان کودکانه سال گذشته 25هزار تومان بود؛ ولی اکنون قیمت آن به 79هزار تومان رسیده است.» در دو سه سال گذشته بهدنبال گرانی بیسابقه کاغذ، بهای کتاب بالا رفت و شیوع کرونا به روند صعودی قیمت کتاب سرعت بخشید؛ بهطوریکه اگر سال گذشته با 200هزار تومان سه تا پنج جلد کتاب به فروش میرسید، اکنون با این بودجه یک یا دو جلد عرضه میشود.
بازار کتاب راکد است
علی اکبری، مسئول یکی از فروشگاههای کتاب اصفهان، با انتقاد از روند صعودی قیمتها و کسادی بازار، بیان میکند: «کالاهای فرهنگی مثل کتاب از سبد زندگی مردم در حال حذفشدن است. فروش کتابهای دانشگاهی از زمان شیوع ویروس کرونا نصف یا حتی کمتر شد. مردم کتابخوان هم با اطلاع از قیمتهای جدید ناچارند یا کتاب کمتری بخرند یا قید خرید کتاب را بزنند و پول خود را خرج مایحتاج زندگی کنند.» فعالان بازار کتاب اصفهان معتقدند فروش کتاب در طول سال گذشته کاهش بیسابقهای یافته است و اگر کتابفروشان از یک نسخه کتاب در حوزه عمومی در ماه 10 جلد میفروختند، اکنون مشتری برای سه جلد آن بهسختی پیدا میشود. فاطمه اصغری، فعال بازار کتاب، میگوید: «بازار کتاب در دهه گذشته شرایط خوبی نداشت و کرونا و افزایش قیمتها هم کارد را به استخوان ناشران و کتابفروشان زد. دور از انتظار نیست عمر بازار کتاب به دهه آینده هم نرسد.»
استقبال پایین از کتاب الکترونیک و صوتی
گسترش تکنولوژی و اینترنت در طول سالهای اخیر سبب عرضه کتابهای الکترونیکی و صوتی شد. گزارش میدانی نشان میدهد که قیمت کتابهای الکترونیکی نصف یا یکسوم بهای نسخههای چاپی است و شماری از ناشران به انتشار کتاب الکترونیکی بهجای چاپی روی آوردهاند. درمقابل، به گفته فعالان بازار، تقاضا برای کتابهای الکترونیکی و صوتی پایین است و هنوز کتابخوانها نسخه چاپی را ترجیح میدهند. حامد فردوس، کتابفروشی در اصفهان، توضیح داد: «ناشران زیادی کتاب الکترونیک را نسل جدید کتاب عنوان میکنند؛ ولی مشتریان ما به جای کتاب صوتی یا الکترونیکی نسخه چاپی میخرند؛ مگر اینکه نسخه چاپی کتابی در بازار موجود نباشد.» فاطمه اصغری، فعال بازارکتاب، با اشاره به استقبال پایین مردم از کتاب الکترونیکی و صوتی، بیان کرد: «در طول روز خیلیها را میبینم که نسخه چاپی کتاب موردنظر خود را پیدا نمیکنند و قید خواندن آن کتاب را میزنند؛ ولی به سراغ نسخه صوتی آن نمیروند. البته کتاب صوتی و الکترونیک بیمشتری نیست و تنها اقلیت جامعه کتابخوان، نسخههای جدید را انتخاب میکنند.» با این اوصاف وضعیت کتابفروشیهای شهر دلگرمکننده نیست و روزبهروز از تعداد جامعه کتابخوان کاسته میشود.