بازار سرمایه از ابتدای سال تاکنون با فرازوفرودهای زیادی همراه بوده است، به‌طوری‌که در سه ماه نخست، شاهد یکی از رکودی‌ترین دوران بازار سرمایه طی یک دهه اخیر بوده‌ایم. آخرین روزهای دولت دوازدهم با مذاکرات جدی گره‌خورده بود که باعث شده بود نرخ ارز با کاهش همراه شود و انتظارات تورمی نیز کاهش یابد. این عوامل به همراه سایر اقدامات سازمان بورس از جمله کاهش دامنه نوسان باعث شد تا بازار در سه ماه نخست سال جاری با کمبود تقاضا و فشار عرضه مواجه شود.
بعد از مشخص‌شدن نتایج انتخابات در تاریخ 28خرداد و برطرف شـدن برخی از ابـهـام‌هــا و ریـســک‌هـای سیاسی و اقتصادی، بازار سرمایه نیز رفته‌رفته از شرایط رکودی خارج شد. همان‌طور که در نمودار شماره یک مشاهده می‌کنید شاخص که تا محدوده یک‌میلیون و صد هزار واحد نزول کرده بود با افزایش رونق و تقاضا توانست بار دیگر تا محدوده یک‌میلیون و ششصدهزار واحد رشد کند. ارزش معاملات روزانه که به زیر 1000 میلیارد تومان کاهش یافته بود به رقم 11 هزار میلیارد تومان رسید (نمودار شماره 2). هم‌زمان با رسیدن شاخص کل به محدوده مقاومتی یک‌میلیون و ششصد هزار واحد، شاهد پررنگ‌شدن برخی از اخبار سیاسی و اقتصادی بودیم، به‌طوری‌که بازار را درگیر ریسک سیستماتیک کرد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین ریسک‌های سیستماتیک که باعث شد بازار با کاهش ارزش معاملات همراه شود اشاره می‌کنیم.
از سرگـرفـتـــن مـذاکــرات هسته‌ای با سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران جدی‌تر شد. همچنین توافق‌هایی که در این سفر صورت گرفت باعث ایجاد تغییراتی در نظرات کارشناسان و تحلیلگران داخـلـی و خــارجـــی شـــد؛ چـــراکـــه بیشتر کارشناسان صدور قطعنامه علیه ایران را پیش‌بینی می‌کردند، نه‌تنها قطعنامه‌ای صادر نشد، بلکه با چراغ سبز نشان دادن دولت ایران جهت بازدید از تأسیسات هسته‌ای، بار دیگر امیدها برای بازگشت ایران و طرف‌های غربی به مذاکرات افزایش یافت. همین اتفاق‌ها موجب شد تا در بازار ارز نیز شاهد نوسان‌هایی رو به پایین باشیم تا همچنان سایه کاهش نرخ ارز بر بازار سرمایه حاکم باشد.
کاهش انتظارات تورمی و اعمال نرخ‌های دستوری
از دیگر رویدادهای مهم می‌توان به اعمال نرخ‌های دستوری و کنترل قیمت از سوی وزرای جدید اشاره کرد. کاهش قیمت سیمان و کنترل قیمت فولاد در بورس کالا موجب شد تا انتظارات تورمی کاهش یابد و بازار سرمایه نیز به این اتفاق‌ها واکنش نشان دهد. افزایش نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها که بر اثر افزایش نرخ گاز منطقه‌ای در اروپاست نیز از نکات مهمی به شمار می‌رود که باید در ادامه سال جاری با دقت بیشتری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گیرد؛ زیرا افزایش نرخ منطقه‌ای می‌تواند نرخ گاز پتروشیمی‌ها را در داخل تا محدوده 20 سنت به ازای هر مترمکعب افزایش دهد. ابهام‌های مربوط به نرخ بهره و عدم انتخاب رئیس‌کل بانک مرکزی در دولت جدید از مهم‌ترین اخباری است که موجب افزایش ریسک سیستماتیک بازار شده است؛ چراکه در صورت افزایش نرخ بهره جهت کنترل تورم، شاهد افت «پی بر ای» بازار سرمایه خواهیم بود که قطعا بر روند بازار سرمایه تأثیر خواهد گذاشت. این درحالی است که شاهد افزایش نرخ بازدهی اسناد خزانه تا 22.5درصد در شهریور 1400 هستیم. همچنین هفدهمین مرحله از فروش اوراق بدهی با فروش 13 هزار و 250 میلیارد تومانی در شهریور به کار خود خاتمه داد، به‌طوری‌که حداکثر نرخ بازده تا سررسید اوراق فروخته‌شده در این مرحله 21.8درصد بوده که بالاترین نرخ بهره اوراق از ابتدای سال بوده است. فارغ از عوامل اقتصادی و سیاسی که باعث ایجاد ریسک سیستماتیک در بازار شده است، افزایش سرعت عرضه‌های اولیه نیز توانست جلوی رشد بازار را بگیرد. برای مثال عرضه شرکت فولاد سیرجان و فولاد سبزوار بیش از 4000 میلیارد نقدینگی بازار را به خود جذب کرد. این رقم درحالی‌که ارزش معاملات بازار بورس در محدوده 6000 میلیارد تومان قرار دارد می‌تواند قابل‌توجه باشد.
پیش‌بینی بازار
بازار سرمایه یا به‌طورکلی بازارهای مالی همیشه با ریـســک‌هــای سیستماتیک و غیرسیستماتیک همـراه هستند، آنچه اهمیت دارد دورنمای این بازارها در بلندمدت است که همیشه با بازدهی خوبی همراه بوده است. بازار سرمایه در حال حاضر از نظر فنی و حجم بازار و همچنین تعداد شرکت‌های فعال در آن در شرایط بسیار خوبی قرار گرفته است، به‌گونه‌ای‌که در سال جاری شاهد عرضه محصولات سیمانی در بورس کالا بودیم و به‌تازگی هم بحث عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده است. این اقدامات و نظرات مثبت وزرای صمت و اقتصاد در خصوص عرضه محصولات در بورس کالا موجب شده است که سرمایه‌گذاران این اقدامات را برای بازار سرمایه مثبت ارزیابی کنند، به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود با برطرف شدن ریسک‌های سیستماتیکی که به آن اشاره کردیم آینده روشنی در انتظار بازار سرمایه باشد. همچنین در مقایسه با سایر بازارهای موازی از ابتدای سال تا 24شهریور، بازار بورس با کسب بازدهی 15درصد در مقایسه با بازار طلا و ارز که هر کدام به ترتیب 8 و 10 درصد بازدهی داشته‌اند بیشترین بازدهی را از آن خود کرده است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال همچنان بازار سرمایه جزو بازارهای پیشرو باشد. نوسان‌ها و افزایش یا کاهش ارزش معاملات از جمله اتفاق‌های طبیعی بازارهای مالی است. همچنین با افزایش سرعت روند واکسیناسیون می‌توان انتظار داشت که در ماه‌های آینده بسیاری از صنایع که به علت کرونا با رکود همراه شده بودند با رونق همراه شوند. صنایع حمل‌ونقل ریلی و هوایی و صنعت گردشگری می‌توانند مورد توجه بازار قرار گیرند.
افزودن دیدگاه جدید