حدود یک هفته از غوغای ماینری در ساختمان بورس تهران می‌گذرد؛ غوغایی که با تکذیب‌ها شروع شد و حالا هر لحظه ابعاد جدیدی از آن رونمایی می‌شود. با خبرهایی که این چند روز منعکس شده است، دیگر کسی در وجود این ماینرها در زیرزمین بورس شکی ندارد؛ بلکه تنها اختلاف نظر فعلی، چرایی خرید و استفاده از آن‌هاست؛ مسئله‌ای که سعی می‌شود به حاشیه رانده شود!
سه‌شنبه هفته گذشته بود که شرکت بورس اوراق بهادار تهران طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «نظر به انتشار شایعه‌ای مبنی بر وجود ماینر شخصی در این شرکت، بورس تهران شایعات مطرح‌شده در این زمینه را قویا تکذیب می‌کند.» البته در همان بیانیه، کلیدواژه‌های دیگری هم آمده است. «ورود به حوزه رگولاتوری رمزارز» و «پروژه تحقیقاتی» دو کلیدواژه‌ای است که بعید است فقط برای زیبایی ادبی در بیانیه به کار رفته باشد. شرکت بورس باز هم تأکید کرده بود که «هیچ فعالیتی در زمینه استخراج رمز ارز در این شرکت وجود ندارد و موضوع پنهانی که عده‌ای مدعی کشف آن شده‌اند اساسا تکذیب می‌شود.» اما نکته دیگری که در روزهای بعد مجددا محل اختلاف نظر بود، بخش دیگری از این بیانیه بود؛ جایی که عنوان می‌کرد این موضوع به عنوان پروژه‌ای تحقیقاتی، پس از بررسی در کمیته‌های فرعی هیئت‌مدیره و اخذ تائیدیه هیئت‌مدیره وقت بورس تهران (به عنوان نمایندگان سهامداران) و کسب موافقت اصولی وزارت صمت، مطرح و اجرا شده بود. البته علی صحرایی، مدیرعامل سابق بورس تهران نیز گفته بود استفاده از ماینرها به صورت محدود در بورس با مصوبه هیئت‌مدیره بوده است. با این‌حال، شرکت بورس در بیانه‌ای اعلام کرد: «در هیئت‌مدیره وقت و هیئت‌مدیره حاضر هیچگونه دستورجلسه یا مصوبه‌ای مبنی بر فعالیت در حوزه رمزارزها اعم از استخراج یا معاملات وجود نداشته است.»
هفتم مهرماه هیئت‌مدیره بورس جلسه‌ای تشکیل داده و با توجه به حواشی کشف ماینرها، علی صحرایی، مدیرعامــــل این شرکت را برکنار و محمود گودرزی را به عنوان سرپرست منصوب کرد. از دو زاویه می‌توان این تصمیم هیئت‌مدیره را بررسی کرد. از یک زاویه با توجه به بیانیه ابتدایی که بحث ورود به رگولاتوری رمز ارز مطرح شده و همچنین صحبت‌های علی صحرایی، می‌توان نتیجه گرفت که هیئت‌مدیره شرکت بورس از این موضوع مطلع بودند، در نتیجه اگر بحث ماینرها دلیل برکناری صحرایی بوده است در نتیجه هیئت‌مدیره هم باید به دنبال همین موضوع دسته‌جمعی استعفا دهند! از سوی دیگر در اطلاعیه ابتدایی که شرکت بورس منتشر کرد اعلام شده که «پروژه تحقیقاتی» درباره ورود به حوزه رمزارزها از ابتدای سال 1399 آغاز و پس از مدت کوتاهی در همان سال پایان یافته است. در نتیجه اکنون که بیش از شش ماه از سال 1400 می‌گذرد، قاعدتا هیئت‌مدیره این شرکت باید مختصر اطلاعاتی درباره خرید و ماهیت این دستگاه‌ها داشته باشد و اگر این طور نیست، به نظر می‌رسد هیئت‌مدیره بورس در انجام فعالیت‌های خود کوتاهی کرده است. شاید هم هیئت‌مدیره بورس از این موضوع آگاهی داشته، ولی برای آن که کمترین جراحت را در قبال این موضوع متقبل شود، صحرایی را قربانی کرده تا جایگاه خود را حفظ کنند. اما روز گذشته سخن‌گوی صنعت برق کشور درباره کشف ماینرها در بورس گفت: «به محض اینکه کنتور در دوره قرائت قرار می‌گیرد، افزایش مصرف قابل تشخیص است، لذا زمان زیادی از نصب ماینر در شرکت بورس نگذشته بود که شناسایی صورت گرفت.» این مسئله نیز در تناقض با اطلاعیه اولیه بورس است. در اطلاعیه اخیر شرکت بورس نیز آمده است: «تجهیزات خریداری‌شده بر اساس مصوبات کمیته ساختمان تحت عنوان «سرورهای پردازشگر مورد نیاز مرکز داده» بوده است که کاربرد چندگانه تجهیزات مذکور موجبات سوء استفاده از این ابهام و نهایتا قصور یا تقصیر مجریان را فراهم نموده که مراتب رسیدگی انضباطی به موضوع توسط هیئت‌مدیره و نهاد ناظر در دست پیگیری می‌باشد.» از یک سو، اگر با اطلاع این کار انجام شده است، برکناری مدیرعامل شرکت بورس بر چه مبنایی بوده است؟ از سوی دیگر، در حالی از کاربرد چندگانه تجهیزات صحبت شده است که شرکت توزیع برق تهران، به صراحت از دستگاه ماینر نام برده است. در اطلاعیه روز شنبه شرکت توزیع نیروی برق تهران آمده است: «بر اساس گزارش مأموران در بازرسی از محل، تعداد ۸۲ دستگاه ماینر که در لحظه بازدید این شرکت در مدار قرار نداشتند کشف و ضبط شد.» آن طور که شواهد نشان می‌دهد، پرونده ماینرها در شرکت بورس با برکناری یا استعفای علی صحرایی بسته نمی‌شود. مالک شریعتی نیاسر، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «از وزیر اقتصاد می‌خواهم فورا پرونده وجود ماینرها در شرکت بورس تهران را به قوه قضائیه ارسال کند.» همچنین سایت نود اقتصادی مدعی شده است که «برخی از اعضای هیئت‌مدیره این شرکت به کمیته رسیدگی به تخلفات سازمان بورس احضار شده‌اند.»
خلاصه آنچه در پرونده ماینرها می‌گذرد
بررسی زیر و بم آنچه در خبرگزاری‌ها منتشر شده، بیانگر این است که در وهله اول تعدادی ماینر در ساختمان شرکت بورس وجود داشته است. شرکت بورس دلیل آن را پروژه تحقیقاتی و تأمین سرور پردازشگر مورد نیاز اعلام کرده است، ولی شرکت توزیع برق به صراحت به وجود ماینر اشاره کرده است. درباره اینکه هیئت‌مدیره اطلاع داشته یا نه، اخبار ضد و نقیض منتشر شده و تأیید و تکذیب‌ها متعدد و نقل قول‌ها بعضا متناقض است. بورس تأکید کرده استفاده از آن‌ها در سال 99 شروع و در همان زمان پایان یافته، اما شرکت توزیع برق اعتقاد دارد زمان زیادی از نصب ماینرها نمی‌گذرد.
با این حال، نمی‌توان متصور بود که شرکت بورس تهران فقط به جهت مقاصد انتفاعی ماینرها را خریده و در ساختمان بورس نصب کرده باشد. در ثانی، برکناری مدیرعامل شرکت بورس نافی مسئولات دیگر اعضای هیئت‌مدیره نیست و هر یک از آن‌ها نیز باید در این باره پاسخ‌گو باشند. با این‌حال، زمان و حجم پرداختن به این موضوع به نظر ابعاد گسترده‌تری دارد، شاید در کوتاه‌مدت اخبار این موضوع فروکش کند، اما در آینده بحث ورود بورس به بحث بلاکچین (برای مقاصد مختلف) دور از انتظار نخواهد بود.
افزودن دیدگاه جدید