تأثیری پذیری جشنواره از بیماری کرونا
«نفیسه قانیان» رئیس اداره ارتباطات رسانه‌ای شهرداری اصفهان می‌گوید: «جشنواره بین المللی کودکان و نوجوانان اصفهان ازجمله جشنواره‌های مهم بین المللی و جزء معدود جشنواره‌هایی است که ایران میزبانی آن را در حوزه بین المللی به عهده دارد و در سطح تراز بین المللی از درجه A برخوردار است و از چند ویژگی مهم برخوردار است ازجمله اینکه به طور ویژه به حوزه کودک و نوجوان می‌پردازد.»
او می‌افزاید: «فارغ از اینکه جشنواره بین المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان یک جشنواره سینمایی و یک بستر فرهنگی هنری است، باتوجه به اینکه مختص کودکان و نوجوانان است ویژگی‌های متفاوتی را شامل میشود. این جشنواره سرمایه سی و چندساله دارد که در دوره‌های مختلف آن تجربه‌های متفاوتی حاصل شده است، اما آنچه در سال‌های اخیر و به خصوص در زمانی که من نیز در بطن اجرای آن حضور داشته‌ام اتفاق افتاده تأثیری پذیری جشنواره از بیماری کرونا بود که بخش مهمی از جشنواره را به سمت فضاهای مجازی سوق داد به طوری که جشنواه فیلمهای کودکان و نوجوانان اصفهان در سال گذشته به عنوان اولین جشنواره در کشور به صورت آنلاین برگزار شد.»
قانیان تصریح میکند: «جشنواره بین المللی کودکان و نوجوانان اصفهان به طور مشخص اولین جشنواره سینمایی بود که به موضوع کرونا ورود کرد یعنی فیلمسازانی که با کرونا زندگی می‌کردند ازمنظر خودشان کرونا را روایت کردند، به این معنا که در شرایطی که همه ما با بیماری کرونا دست و پنجه نرم می‌کنیم هرفردی از زاویه دید خودش تجربه‌هایی دارد که می‌تواند در قالب اثر هنری آورده شود و این اثر هنری ممکن است در قالب فیلم هم نمایان شود، این اثر هنری چه برای آیندگان و چه برای نسل کنونی تأثیرات اجتماعی خواهد داشت و تجربه‌ای برای آینده خواهد بود در این خصوص که بدانیم با این پدیده چگونه مواجه شویم بنابراین در زیست بوم فضای هنری اهمیت ویژه‌ای دارد.»
رئیس اداره ارتباطات رسانه‌ای شهرداری اصفهان در مورد آینده جشنواره نیز اظهار میکند: «اول اینکه در خصوص رویدادی با سطحی بالا قاعدتاً برخی حواشی ایجاد خواهد شد و دیدگاه‌های مختلفی مطرح میشود و عده‌ای هستند که همیشه میگویند چرا باید این جشنواره در اصفهان برگزار شود؟ بنابراین همیشه مخالفت‌هایی با برگزاری جشنواره در اصفهان وجود داشته است، اما من چه در زمانی که به عنوان خبرنگار فعالیت داشتم و چه اکنون که در اجرای این جشنواره دخالت داشتم تأثیرات این جشنواره به عنوان یک بستر فرهنگی هنری را خوب می‌بینم که حیف است تحت تأثیر یکسری حواشی بخواهیم به این فکر کنیم که جشنواره از اصفهان برود و یا اصلاً برگزار نشود. این جشنواره به خصوص برای فیلمسازان و هنرمندان اصفهان که نقش حمایتی دارد و شهرداری نیز در دوره‌های مختلف سعی کرده این نقش حمایتی را داشته باشد.»
قانیان ادامه میدهد: «بسیاری از هنرمندان به خصوص هنرمندان جوان‌تر و یا گروه‌های نوپایی که اتفاقاً آدمهای مستعدی هستند در طول سال به این جشنواره چشم دارند و برای آن به عنوان یک رویداد تولید و برنامه ریزی میکنند، بنابراین جدا از اینکه جشنواره تا چه زمانی قرار است همچون دوسال گذشته با تأثیرپذیری از کرونا برگزار شود اما درباره اینکه در اصفهان بماند به نظر من باید با تأمل بسیار به آن نگاه کرد نه اینکه به دلیل موضوع‌های سطحی و حاشیه‌ای بخواهیم کل نفس رویداد را زیر سؤال ببریم و یا آن را حذف کنیم.»
جشنواره باید در اصفهان بماند
«هامون شیرازی» مدیر خانه سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اصفهان که از دوره سی و یکم به طور جدی به تیم برگزار کننده جشنواره بین المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان وارد شده است، اظهار می کند: «نکته مهمی که به خصوص از دوره سی و دوم اتفاق افتاد رویکردی بود که جشنواره با آن به سمت مدل های درجه A خارجی پیش رفت، یعنی به این سمت سوق داده شد که مهمانان و هنرمندان یک خانه یا سینمای خاص با اسم و رسم خاص و شکل متفاوت داشته باشند؛ ازسویی دیگر برنامه های جنبی جلوه بسیاری پیدا کرد و منظور از چنین برنامه هایی این است که فیلمها از داخل سینماها و از سالن های نمایش بیرون آمده و به داخل شهر رفت که این اتفاق از دوره سی و دوم رخ دارد و سینما به مناطق محروم وارد و به سینما سیار معروف شد و بسیاری از بچه هایی که نمی توانستند به سینما بروند و یا هزینه آن را نداشتند توانستند فیلمها را در مناطق محروم ببینند.»
او ادامه می دهد: «جشنواره در دوره سی و سوم به دلیل گسترش شرایط کرونا به شکل همیشگی خود برگزار نشد ولی اتفاق خوبی که رخ داد این بود که بالای هشتاد درصد از هزینه ای که باید برای جشنواره صرف میشد به خرید تبلت برای بچه های کم بضاعت و بی بضاعت اختصاص یافت که این اتفاق امسال هم ادامه پیدا کرد. ضمن اینکه نمایش فیلم در سینماها برای معلولین مناسب سازی شد و ازسوی دیگر نیز فیلم هایی برای نابینایان و ناشنوایان تدارک دیده شد تا آنها هم بتوانند از سینما استفاده کرده و لذت ببرند که این اتفاق پیش تر نیفتاده بود و سنگ بنای آن از دوره سی و یکم نهاده شد.»
شیرازی درخصوص آینده جشنواره بین المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان نیز تصریح می کند: «آینده جشنواره مشخص و قابل تصویر نیست چراکه سیستم و نظم مشخصی ندارد و با تغییر دولت، مدیریت این جشنواره نیز دستخوش تغییرات می شود به همین دلیل جشنواره ثباتی نداشته و امکان ترسیم آینده وجود ندارد و آینده آن قاعدتا با سعی و خطا جلو می رود. بر این اساس احتمالاً برخی از اقداماتی که انجام شده از منظر مدیریت جدید ادامه پیدا کند و بعضی از فعالیت هایی که از نظر مدیریت جدید مناسب نیست انجام نشود و برنامه ها و اقدامات دیگری جای آن را بگیرد.»
مدیر خانه سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اصفهان می افزاید: «به زعم من سیاست گذاری و برنامه ای برای این جشنواره در سطح کلان دیده نمیشود و برنامه و روال مشخص ندارد که بتوان به آن نگاه کرده و بگوییم جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان براساس این برنامه جلو خواهد رفت و شما می توانید آینده ای را برای آن متصور شوید. تنها امیدواری من این است که جشنواره با سیستم مدیریتی یکپارچه و باثباتی پیش رود تا حداقل بتواند برنامه ریزی درست و دقیقی انجام دهد.»
شیرازی درخصوص تداوم میزبانی اصفهان در مورد جشنواره نیز می‌گوید: «این موضوع به مدیریت شهری بازمی گردد که آیا میخواهد اصفهان میزبان باشد یا نه؟ کما اینکه ما تجربه بیرون رفتن جشنواره از شهر اصفهان را هم داریم هرچند دوستانی که جشنواره را بیرون از اصفهان دنبال می کنند ضمن احترام به تمام برگزارکنندگان، ادعا دارند که جشنواره در اصفهان به نحو بهتری برگزار می شود، به زعم من باید بپذیریم که این جشنواره با اصفهان عجین شده و خروج آن از اصفهان مانند این است که جشنواره ونیز را در رم و جشنواره کن را در مارسی و یا جشنواره نیویورک را در کالیفرنیا برگزار کنیم! اگرچه پسوند اصفهان برای جشنواره فیلم های بین المللی کودکان و نوجوانان با اصرار و تلاش دبیرخانه این جشنواره در سه سال اخیر به آن اضافه شد اما حتی اگر این پسوند را هم نداشته باشد همه باید بپذیرند که این جشنواره با اصفهان عجین شده است و بیرون بردن آن از اصفهان شاید تبعاتی به صورت شکلی و محتوایی نداشته باشد اما قطعاً به لحاظ روانی و ذهنی تبعات بسیاری خواهد داشت.»
مدیر خانه جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان در دوره سی و چهارم ادامه می دهد: «مدیریت شهری نیز باید این موضوع را بپذیرد که وقتی شما برگزارکننده یک جشنواره بین المللی در تراز حداقل درجه A هستی که تراز بسیارمهمی است بنابراین برگزاری این رویداد، هم نشان دهنده توسعه شهر و هم نشان از توسعه فرهنگ دارد و به توسعه شهر و به ویژه توسعه فرهنگ شهر سرعت می بخشد و باید به این بخش آن نیز توجه کرد.»
او تأکید میکند: ««باید تلاش کرد تا جشنواره در اصفهان بماند و اتفاقاً برای آن برنامه ریزی منظمی شکل بگیرد، حتی باید به سیاق سایر جشنواره ها که محل یا سالن و یا عمارتی ویژه جشنواره دارند این اتفاق نیز در اصفهان رخ دهد و به جایی برسد که جشنواره اصفهان هم محل دریافت فیلمها باشد و هم بتواند سیاست گذاری تعیین کند و نخواهد به صورت دو جزیره جدا برگزار شود که فیلمها توسط دبیرخانه تهران دریافت و سایر برنامه ریزی ها در اصفهان انجام شود بلکه باید یکی شده و همه آن در اصفهان انجام شود.»
ضرورت ایجاد پلتفرم کودک و نوجوان
«مهدی سجادزاده» مسئول دبیرخانه سی و چهارمین دوره جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان نیز اظهار می کند: «جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان در اوایل دهه شصت همزمان با جشنواره فجر و جشنواره فیلم کوتاه تهران و تقریبا با یکی دوسال اختلاف زمانی شروع به کار کرد و بعد از مدتی هرکدام از این جشنواره ها فعالیت خود را به صورت مستقل ادامه دادند و جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان با محوریت بنیاد سینمایی فارابی شکل تخصصی به خود گرفت.»
او می افزاید: «اصولاً اولین و شاید مهم ترین کارکرد جشنواره ها بحث سینمایی است اما جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان داستان متفاوتی دارد به این دلیل که اولاً یک جشنواره تخصصی و موضوعی است و دوم اینکه یک متولی به نام شهرداری اصفهان دارد که طبق شرح وظایف و بنابر مسئولیت های اجتماعی خود طبیعتاً برنامه هایی فراتر از یک جشنواره سینمایی برای آن در نظر می گیرد و به این ترتیب وقتی که این جشنواره سال 1369 برای نخستین بار در اصفهان برگزار شد بنا به مسئولیتی که شهرداری اصفهان بر عهده گرفت برنامه هایی را در این خصوص پایه گذاری کرد که همیشه جزء این جشنواره محسوب میشده است، هرچندکه این برنامه ها در دوره هایی از جشنواره کم و زیاد می شود. یعنی به غیر از بحث سینمایی جشنواره که فعالیت خود را داشته است قسمتی نیز تحت عنوان برنامه های جنبی درکنار جشنواره برگزار میشد که در بعضی سال ها با موضوع های خاص و در سالهایی نیز به صورت کلی مانند راه اندازی کارناوال شادی و سر زدن به محله های حاشیه ای برگزار شده است.»
سجاد زاده تصریح می کند: «در دوره اول برگزاری جشنواره در اصفهان یعنی از سال 1369 تا 74 برنامه های جنبی درکنار برنامه های سینمایی برگزار شد و سپس جشنواره یک سال به کرمان و مجددا به اصفهان بازگشت و از سال 1378 تا 84 در اصفهان باقی ماند. اتفاقی که رخ می دهد این است که در سال 1382 و سال 84 استاندری اصفهان متولی برگزاری جشنواره در اصفهان می شود چراکه شهرداری در آن سال ها براساس سیاست گذاری خود نسبت به برگزاری جشنواره تمایلی نداشته است. سپس در سال 1384 با تغییراتی که در دولت انجام می شود جشنواره چهار دوره در همدان برگزار شد و سال 1390 همزمان با آغاز بیست و پنجمین دوره، این جشنواره به اصفهان بازمی گردد که سومین دوره فعالیت جشنواره در اصفهان بوده است.»
مسئول دبیرخانه سی و چهارمین دوره جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان ادامه میدهد: «در دوره اول و دوم برگزاری جشنواره در اصفهان به صورت خاص برنامه های سینمایی و فیلمهای بسیار خوبی اکران می شود و سینمای کودک ایران در این سال ها سینمایی قوی و پویا است همچنین به دلیل اینکه در آن زمان متولی خاصی در شهرداری برای مباحث کودک و نوجوان وجود نداشت جشنواره برگزارکننده رویدادهای جنبی نیز بوده است، اما اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد در قالب برنامه هایی که سازمان رفاهی تفریحی شهرداری اصفهان برگزار میکند برخی برنامه های جنبی تعریف شده و در کنار برنامه های جشنواره برگزار میشود و به این ترتیب این سازمان به عنوان متولی به جشنواره کمک میکند و برای کودکان و نوجوانان برنامه دارد که البته در آن دوره که دوره دوم برگزاری جشنواره در اصفهان است سینمای کودک شروع به افول میکند.»
او می گوید: «در دوره سوم برگزاری جشنواره در اصفهان که از سال 1390 تا سال 93 ادامه پیدا میکند برنامه های جنبی جشنواره بسیار قوی است ولی سینما بسیار متزلزل است و فیلمهایی که ساخته می شود رونق و توانایی لازم برای جذب مخاطب را ندارد و در آثار سینمای کودک افول کاملاً محسوسی دیده می شود و برنامه های جنبی نیز به نوعی ترغیب کننده این است که مردم را بیشتر به سمت چنین برنامه هایی شوق داده و کمتر به سمت سینماها گرایش داده شوند ولی بعد از یک وقفه یکساله که جشنواره مجدداً به همدان رفت دوره چهارم برگزاری جشنواره در اصفهان از سال 1396 شروع شد و سینمای کودک کمی جان گرفت چون دولت نقش صد درصدی خود نسبت به تولید اثر را کاهش داده و با حضور بنیاد سینمایی فارابی وارد فاز مشارکتی میشود که این موضوع سازندگان را به اکران عمومی فیلم بعد از اکران در جشنواره ها ترغیب می کند و برنامه های جنبی نیز به طور منطقی و در راستای سینما برگزار می شود که از آن جمله میتوان به سینما سیار کانون پرورشی در مناطق مختلف شهری کم برخوردار و یا محروم اشاره کرد که کودکان به واسطه حضور سینما سیار با سینما آشنا شدند.»
سجادزاده بابیان اینکه باید بپذیریم هنوز هم در سال 1400 کودکانی در اصفهان پیدا می شوند که به سینما نرفته و نمی دانند سینما کجاست، تصریح می کند: «آنچه امروز اهمیت بسیاری دارد این است که اصفهان دارای عنوان بسیار مهم شهر دوستدار کودک است و طبیعتاً در مقایسه با سال 1369 که ارگان خاصی در شهرداری اصفهان وجود نداشت که در برگزاری جشنواره همراهی کند امروز به تنهایی در شهرداری اصفهان چندین ارگان در این زمینه حمایت میکنند و نقش مسئولیت اجتماعی شهرداری نیز همچنان به قوت خود باقی است و نسبت به گذشته جدی تر نیز شده است. به طوری که شهرداری در سال های اولیه برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان در اصفهان برای ایجاد فضای شاد به دنبال بهانه ای به نام جشنواره کودک بود اما اکنون آن بهانه فقط جشنواره نیست و اصفهان شهر دوستدار کودک است و می تواند به فراخور و باتوجه مقتضیات خود در طول سال برای کودکان و نوجوانان برنامه های شادی را داشته باشد.»
مسئول دبیرخانه سی و چهارمین دوره جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان ادامه می دهد: «من امیدوارم سینمای کودک ایران در آینده به شکل گذشته بازگردد یعنی سینمایی پررونق که البته این موضوع به سیاستگذاران فرهنگی کلان کشور بازمیگردد و صرفاً به دولتی محلی مانند شهرداری اصفهان ارتباطی ندارد هرچند که شهرداری نیز موثر است؛ به ویژه با تولیداتی که در چندسال اخیر در زمینه سینمای کودک داشته است، اما سازمان هایی مانند وزارت آموزش و پرورش و یا صدا و سیما نقش پررنگ تری در خصوص تولید محتوا برای کودکان و نوجوانان دارند.»
او می گوید: «همانطور که اعضای محترم شورای شهر تأکید دارند جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان باید پوست اندازی داشته و بیشتر به سمت حوزه دیجیتال برود که البته در دو سال اخیر بعد از شیوع کرونا تا حدودی این اتفاق افتاده است یعنی استفاده از ظرفیت اکران آنلاین برای بحث اکران سینمای کودکان و نوجوانان و افزوده شدن بخش وب‌سری که به طور مشخص به معنای تولید محتوای اینترنتی برای بچه ها است در این جشنواره دیده شد و یکی از درس هایی که در دوره کرونا گرفتیم این بود که از ظرفیت های پلتفرم ها و اکران اینترنتی استفاده کنیم اما این موضوع باید بعد از کرونا نیز ادامه پیدا کند و لازم است که در خصوص تولید محتوای دیجیتال فعالیت بیشتری انجام شود تا پلتفرم ها افزایش پیدا کنند و به طور مشخص پلتفرمی داشته باشیم که فقط مخصوص اکران فیلم های کودکان و نوجوان باشد.»
