شهر آلجمسی استان والنسیای اسپانیا جایی بود که میزبانی مجمع هشتم شبکه همکاری‌های بین‌شهری میراث فرهنگی ناملموس در سال 2021 برای شهری در شمال شرق کره جنوبی تصویب شد؛ گانگ نئونگ در ساحل دریای ژاپن، شهری که سال‌ها مقر سازمان آی‌سی‌سی‌ان (ICCN) بود و یکی از جاذبه‌های مهمش تماشای طلوع خورشید بر ساحل جنگدونگجین است؛ اما کرونا باعث شد برگزاری این مجمع در چند نوبت به تعویق بیفتد و بالاخره به‌صورت آنلاین با حضور اعضایی که در گوشه گوشه دنیا حضور داشتند، برگزار شود.

اصفهان و شیراز در هیئت‌رئیسه ماندند

سیاست‌های محلی برای حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس در دوران پساکرونا (Local policies for the safeguarding of the Intangible Cultural Heritage in the Post Covid-19 era.) تِمی است که برای مجمع هشتم انتخاب شد. رویدادها هم در دو روز آذرماهی این هفته، با حضور 22 عضو از ایران، ایتالیا، اسپانیا، هند، کره جنوبی، لـــتــونی، نــیــوزلـــند، هـــنگ‌کـنـــگ، بنگلادش، فلسطین و چین برگزار شدند. در اولین روز رویداد، جلسه هیئت‌رئیسه با حضور اعضا برگزار و درباره موارد مختلفی در حوزه فعالیت‌های جاری و آتی این شبکه بین‌المللی تصمیم‌گیری شد. حضور اصفهان در این روز پررنگ بود و در گفت‌وگوهایی که میان اعضا انجام شد، اصفهان توانست آرای همراه بیشتری را از آن خود کند. یکی از تصمیم‌گیری‌های مهم این مجمع، انتخاب هیئت‌رئیسه جدید بود که جایگاه شهرداری‌های اصفهان و شیراز در آن حفظ شد. همچنین شهرهایی از کره جنوبی، اسپانیا، فلسطین، اسلواکی و یک نهاد مجمعی از لتونی (مجمع شهرداری‌ها و حکومت‌های محلی لتونی) ترکیب هیئت‌رئیسه جدید را تشکیل دادند. بنیاد فولکلند از هندوستان (Folkand International Centre of Folklore and culture) و بنیاد کوپم (COPPEM) ایتالیا که فعالیت‌های فرهنگی و میراثی در حوزه‌های اروپا و مدیترانه دارد، هم به عنوان اعضای ناظر انتخاب شدند. سه صندلی در هیئت‌رئیسه به سازمان‌های مردم نهاد اختصاص داشت که یک سازمان مردم‌نهاد از اصفهان به نام مؤسسه هفت هنر نیکان پارسی در این جایگاه به جمع اعضای هیئت‌رئیسه افزوده شد.»

بنیاد میراث ناملموس اصفهان؛ مقر دفتر منطقه‌ای تازه

علی مقتدری، عضو هیئت‌مدیره بنیاد میراث ناملموس اصفهان، در گفت‌و‌گو با اصفهان‌زیبا تصریح کرد: «تا پیش از این، آی‌سی‌سی‌ان فقط دفتر اروپا و مدیترانه داشت؛ اما در مجمع هشتم مصوب شد که دو دفتر منطقه‌ای یکی در خاورمیانه و یکی در جنوب آسیا تشکیل شوند؛ بنیاد میراث ناملموس اصفهان به عنوان مقر دفتر منطقه‌ای خاورمیانه شناخته شد و بنیاد فولکلند هم مقر دفتر منطقه‌ای جنوب آسیا شد. تصمیم دیگر نیز در خصوص تعیین میزبان مجمع نهم گرفته و مقرر شد که شهر کرلا در جنوب هندوستان میزبان نهمین مجمع عمومی شبکه همکاری‌های بین‌شهری میراث فرهنگی ناملموس در سال 2023 باشد و منطقه سیسیل ایتالیا هم میزبانی ورک‌شاپ 2022 و جلسه هیئت رئیسه را برعهده بگیرد.
بنیاد میراث ناملموس اصفهان در تیرماه 1396 تأسیس شد. ابوالفضل قربانی، نایب‌رئیس ششمین دوره شورای اسلامی شهر اصفهان، مدیرعاملی این بنیاد را برعهده دارد و بهمن نامورمطلق، حسین جعفری، مــحمدعلی ایــزدخــواستی، سـعید ابراهیمی، علی مقتدری و آتوسا مؤمنی به عنوان اعضای هیئت‌مدیره این سازمان مردم‌نهاد شناخته می‌شوند. پیش از این نیز بنیاد میراث ناملموس اصفهان برگزاری رویدادهای مختلف از جــمله نــشســت نشــانه‌شـناسی فضاهای شهری با حضور مهمانانی از دانشگاه‌های اروپایی و نشست معرفی کتاب «قدرت نرم میراث ناملموس»؛ اسناد حقوقی و مالی برای حفاظت از میراث ناملموس را برعهده داشته است.

میراث ناملموس؛ راهی برای برون‌رفت از بحران کرونا

دو مجموعه سخـنرانی نیز در کنار جــلـســات هــیـئـت‌رئـیـسـه تــــوســط نمایندگانی از اعضا برگزار شد. دکتر آتوسا مؤمنی، عـضو هیئت‌مدیره بنیاد میـراث نــامــلموس اصفهان سخنرانی‌اش را بـا عـنوان «کرونا، مجالی نو در کارآمدی میراث فرهنگی ناملموس برای رسیدن به صلح جهانی و توسعه پایدار در زمین» انجام داد.
او در این سخنرانی با تأکید بر این که کرونا دیپلماسی جدیدی را به وجود آورد، افزود: «کرونا یک دیپلماسی‌ساز قدرتمند بود. کرونا اعضای زیادی برای خودش در اختیار گرفت. بدون سخنران، سخن گفت و بدون داشتن نــقــشه از‌پیــش‌طراحی‌شــده، روی زمین نقش‌آفرینی کرد. کرونا بدون دعوت نامه، حضور جهانی‌اش را به نمایش گذاشت.» به روایت نویسنده کتاب «قدرت نرم میراث ناملموس»، دیپلماسی کرونا، یک دیپلماسی قوی و اختصاصی برای دستیابی به توسعه پایدار و صلح جهانی است. اتکا به میراث ناملموس جهانی بشر به عنوان راهی برای برون‌رفت از بحران کرونا و منتفع‌شدن از دیپلماسی کرونا، راهکاری است که مؤمنی در سخنرانی‌اش به مخاطبان ارائه داد. به روایت او باید وضعیت حفاظت از میراث ناملموس را در سه دوره قبل، حین و بعد از کرونا بررسی کرد و راهکارهای هوشمندانه و سازنده‌ای برای رسیدن به توسعه پایدار مبتنی بر میراث ناملموس بشری اتخاذ کرد. او همچنین به اهمیت انتشار کتاب و محتواهای چندرسانه‌ای به‌عنوان اقدامی در راستای حفاظت و معرفی میراث فرهنگی ناملموس اشاره کرد. این سخنرانی در کانال آی‌سی‌سی‌ان در یوتیوب در دسترس است.

ایزدخواستی: میراث ناملموس مزیت رقابتی شهرها در نقش‌آفرینی بین‌المللی است

محمدعلی ایزدخواستی، نماینده شــهرداری اصــــفهـــان در مــجمع بین‌المللی آی‌سی‌سی‌ان، در گفت‌وگو با اصفهان‌زیبا با اشاره به اهمیت حفاظت از میراث ناملموس و توجه شهرداری اصفهان به این موضوع، تصریح کرد: «میراث فرهنگی ملموس و ناملموس از جمله حوزه‌هایی هستند که در زمره ثروت‌های اساسی شهرها قرار می‌گیرند و نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که شهرهای جهان برای بقا در دنیای امروز به مزیت‌های انحصاری نیاز دارند و تلاش می‌کنند این مزیت‌ها را افزایش دهند. مثلا اصفهان که روزی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری دنیا بوده، آیا امروز هم همین نقش را ایفا می‌کند یا شهرهای دیگری جایگاه اصفهان را از آن خود کرده‌اند؟! بنــابراین شهرهــا بــرای داشــتن مزیت‌های بیشتر، با هم رقابت می‌کنند.»
به روایت مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی شهر اصفهان، بهترین بستر خلق مزیت‌ها، داشته‌های شهرهاست و دو رویکرد را نسبت به این داشته‌ها می‌توان در نظر گرفت؛ اول، «کشف مزیت‌های موجود» و دوم، «خلق مزیت‌های تازه»، که رویکرد اول ارجحیت دارد. با همین نگاه می‌توان گفت میراث ناملموس یکی از بهترین مزیت‌هاست؛ به‌خصوص برای اصفهان که گنجینه‌های متنوع فراوانی در این حوزه دارد؛ از جمله بیان و سنت‌های شفاهی، هنرهای نمایشی، فــعالیت‌های جــمعی و آیین‌ها و جشن‌ها، دانش سنتی و اعمال مرتبط با کیهان و سنت‌های مرتبط با صنایع دستی که تعداد قابل توجهی از این مواریث می‌توانند در سطح جهانی با اقبال روبه‌رو و به مزیت‌های رقابتی اصفهان در جذب مخاطبان بیشتر تبدیل شوند.
ایزدخواستی همچنین تصریح کرد: «شبکه ای‌سی‌سی‌ان با هدف غنابخشی به وجوه میراث ناملموس بشری به سمت افق روشنی حرکت می‌کند. این ســازمان به دنبال به‌اشتراک‌گذاشتن دانـش‌ها و تـجارب شهرها در این زمینه است و تلاش می‌کند در جهت حفاظت و پاسداری و انتقال بین‌نسلی اثربخش میراث ناملموس ملل قدم بردارد.» به گفته او، اصفهان به عنوان یکی از اعضای تأثیرگذار، در قامت عضو هیئت‌رئیسه سازمان آی‌سی‌سی‌ان همواره نقش فعالی در عرصه سیاست‌گذاری‌های این سازمان داشته است.
ایزدخواستی همچنین تصریح کرد: «اجلاس امسال با تمرکز بر هم‌فکری جهت فعالیت‌های حفاظتی و توسعه‌ای در حوزه میراث ناملموس با هدف غلبه بر اثرات کرونا برگزار شد؛ این نکته یکی از مسائل مهم شهرها در عرصه حفاظت از میراث ناملموس است و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و تعاملات میان‌فرهنگی بسیار. شهرداری اصفهان هم بر اساس وظیفه خود در عرصه حفاظت از هویت شهری و پاسداشت میراث فرهنگی ملموس و ناملموس شهر اصفهان، به عنوان یکی از فعالان این عرصه به نقش‌آفرینی می‌پردازد و عضویت و فعالیت در شبکه آی‌سی‌سی‌ان نیز در همین راستا صورت گرفته است.»

صلح فرهنگی از رهگذر میراث ناملموس بشری

سازمان جهانی یونسکو در توصیف شبکه همکاری‌های بین‌شهری میراث فرهنگی ناملموس (The Inter-City Intangible Cultural Cooperation Network) از شعار «بیایید صلح فرهنگی بیافرینیم» استفاده و تأکید کرده که این ارگان تنها سازمان بین‌المللی است که در حوزه حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس جهان فعالیت می‌کند. کشف سیاست‌های خلاقانه و مؤثر برای حفاظت از میراث ناملموس فرهنگی ملل مختلف و رابطه جدانشدنی‌شان با توسعه محلی پایدار اتفاقی است که این شبکه به دنبال محقق‌کردنش است و البته هدف غایی هم ایجاد صلح فرهنگی برمبنای درک متقابل و گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی است.
هشــتمیــن مــجمع آی‌سی‌سی‌ان، قرار بود در سال 2020 هم‌زمان با فستیوال بزرگ این شهر (Gangneung Danoje Festival) طی پنج روز برگزار شود. مخاطبان طی این مدت می‌توانستند فستیوالی را تجربه کنند که گنجینه میراث شفاهی ناملموس غنی شهر 214 هزار نفری کره را به نمایش می‌گذارد.
این جشنواره یکی از سه میراث ناملموس اول جمهوری کره است که نامش در سال 2008 در فهرست میراث ناملموس بشری به ثبت رسید و این کشور تا کنون 21 اثر را در این فهرست به نام خودش ثبت کرده است. اما مقتضیات کرونا باعث شد آذرماه امسال مهمانانی از سراسر دنیا به صورت آنلاین در مجمع شرکت کنند و نتوانند این جشنواره را از نزدیک تجربه کنند.
برگزاری اجلاس و جشنواره بین‌المللی میراث فرهنگی ناملموس در ۳۰ دی سال ۸۴ (۲۰ ژانویه ۲۰۰۶) با حضور ۳۰ کشور جهان و تلاش یونسکو به تصویب رسید و در ۳۱ فروردین سال ۸۵ (۲۰ آوریل ۲۰۰۶) برای کشورهای عضو لازم‌الاجرا شد. در سال 1393 هم اصفهان چهار روز میزبان اجلاس و جشنواره بین‌المللی میراث فرهنگی ناملموس بود که رویداد با حضور دبیرکل سازمان ICCN، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان، مقام‌های شهری و استانی و 200 نفر از شخصیت‌های فرهنگی کشورهای مختلف در مهمان‌سرای عباسی اصفهان برگزار شد.
 به همین مناسبت نیز مسابقات چوگان در میدان نقش‌جهان اجرا و مقدمات ثبت جهانی این میراث ناملموس ارزشمند فراهم شد تا این که در آذرماه سال 1397 (در اجلاسی که از 4 تا 9 دسامبر 2017 برگزار شد) چوگان‌بازی سوار بر اسب همراه با روایتگری و موسیقی (Chogan, a horse-riding game accompanied by music and storytelling) در دوازدهمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در کره جنوبی به ثبت رسید.