تاثیر قیمت‌ها بر بازار بورس

رشد بازار سرمایه اگرچه ادامه دارد؛ اما حالا دیگر تنها نیست؛ بازارهای موازی هم دست‌به‌کار شده و ساز افزایش قیمت کوک کرده‌اند. دلار به مرز 19 هزار تومان رسیده و سکه تمام نیز به مرز هشت میلیون تومان رسیده است. بازار ملک غوغا کرده و نرخ هر مترمربع آپارتمان در برخی مناطق اصفهان به مرز 40 میلیون تومان هم رسیده است؛ همانند واحد 400 متری در خیابان نظر که 16 میلیون تومان برای انجام معامله طلب کرده است. بازار خودرو هم با تمام سیاست‌ها و حمایت‌ها، همچنان روند صعودی دارد. حالا دیگر کسی از حباب بازار سرمایه نمی‌گوید؛ همه از رشد بیشتر قیمت‌ها واهمه دارند. بازار سرمایه در سه ماه نخست امسال، بهاری‌ترین روزهای خود را سپری کرد؛ به‌گونه‌ای که با 147 درصد بازدهی، پرسودترین بهار در بیش از نیم‌قرن فعالیت خود را برجای گذاشت. بسیاری از شرکت‌ها می‌تازند و دیگر کسی از این نمی‌گوید که ارزش ذاتی سهام بسیار پایین‌تر از قیمت فعلی آن است. درواقع این روزها بازارها درگیر ارزش جایگزینی هستند. در بحث ارزش جایگزینی پول هوشمند، به پارامترهایی مانند ارزش دارایی (زمین، تأسیسات، ساختمان و تجهیزات خاص که با تحریم مواجه است)، ارزش برند، ارزش مجوزهای لازم، ارزش حضور در بازارهای اصلی بازار سرمایه و… توجه می‌کنند. درواقع فرض کنید می‌خواهید شرکتی در گروه فلزات اساسی ایجاد کنید که این شرکت توانایی رقابت با شرکت دیگری درزمینه تولید را داشته باشد. شما نیاز دارید که ارزش دارایی‌های آن شرکت در زمان حال، هزینه‌های تولید، هزینه‌های یافتن بازار مناسب، هزینه‌های حقوق و دستمزد، هزینه‌های آب و برق و…، همه و همه را محاسبه کنید تا بتوانید هزینه‌های لازم برای راه‌اندازی شرکتی مشابه شرکت رقیب را به‌دست آورید. درنهایت این هزینه را تقسیم بر تعداد سهام کنید تا ارزش جایگزینی هر سهم به‌دست ‌آید. اکنون بسیاری از سهام‌داران از شیوه ارزش جایگزینی برای بررسی کیفیت سهام خود استفاده می‌کنند؛ درنتیجه با تورم انتظاری که در کشور وجود دارد و رشد فزاینده قیمت‌ها، ارزش جایگزینی سهام به‌قدری بالا می‌رود که حاضر نیستند هر سهم فولادمبارکه را به قیمتی کمتر از 1500 تومان بفروشند.

تورم انتظاری و آینده اقتصادی نامشخص

این روش در بقیه بازارها هم صادق است. سازنده‌ای که خانه یا آپارتمانی را در یکی از مناطق اصفهان ساخته است، قیمت واحد خود را نه بر اساس المان‌ها و فاکتورهای روز، بلکه بر اساس ارزش جایگزینی، تعیین می‌کند. سازنده به این فکر می‌کند که اگر بخواهد خانه دیگری بسازد، باید ظرفیت رشد قیمت زمین، افزایش قیمت مصالح ساختمانی نظیر میلگرد، سیمان، آجر، گچ و … و هزینه مجوزهای اداری را برآورد کند؛ درنتیجه با این تصور ارزش جایگزینی ملک به مرز متری 30 میلیون تومان هم می‌رسد. این مسئله در بازار خودرو و… هم صادق است. افزایش قیمت ارز و طلا نیز به بالارفتن تورم انتظاری دامن زده است. به‌عبارت‌دیگر، پیش‌بینی فعالان اقتصادی و تولیدی از آینده کوتاه‌مدت اقتصاد ایران، بر افزایش قیمت‌ها تمرکز دارد و نتیجه این موضوع، صعود نرخ‌ها در بازارهای مختلف است.

مقاومت‌های غیر معتبر

بر سر راه رشد شاخص کل، مقاومت‌های متعددی تعریف‌شده است، مقاومت‌هایی که گاه اعداد رند بوده و بیشتر جنبه روانی دارد و گاه داینامیک بوده و روی خطوط رند و مؤلفه‌های تکنیکالی سوار است؛ اما این مقاومت‌ها این روزها اعتبار ندارد. درواقع زمانی مقاومت‌ها اعتبار می‌یابند که بخش زیادی از سهام‌داران با شما هم‌عقیده بوده و اعتقاد داشته باشند رشد قیمت یک سهم یا شاخص کل باید خاتمه یابد؛ اما این روزها تورم انتظاری در بازارها باعث شده است بسیاری از سهام‌داران سودای قیمت‌های بالا در سر داشته باشند؛ برای مثال، اگر سهام‌داری در نیمه دوم سال گذشته با هدف رسیدن به یک میلیارد تومان در بازه دوساله به بورس پا گذاشته باشد، امروز با تحقق این هدف نیز حاضر به فروش سهام خود نیست و بازه دومیلیاردی را برای خود تعریف کرده است. دلیل این موضوع نیز باز به ارزش جایگزینی بازمی‌گردد. بعضی سهام‌داران با هدف افزایش سرمایه خود به بورس آمدند تا بتوانند کالایی همانند خانه یا ماشین را خریداری کنند. اگرچه سبد سهام آن‌ها تا امروز رشد چشمگیری داشته، اما در برابر آن بازار ملک، خودرو و … هم افزایش داشته است. در این شرایط سهام‌دار برای رسیدن به هدف خود، بازهم به‌دنبال کسب بازدهی بالاتر از بورس است. همان‌هایی که سال گذشته بازدهی 20 درصدی بانک برایشان سقف انتظارات بود، حالا به کمتر از چند برابر شدن ارزش سهامشان راضی نمی‌شوند؛ چراکه باور دارند با بازدهی چند ده‌درصدی درهرحال قدرت خریدشان کاهش می‌یابد.