سریال‌های تلویزیونی با داستان‌های کلیشه‌ای تقریبا هر سال یک‌بار دوباره پخش می‌شوند و همین امر منجر به این می‌شود که مخاطبان از تماشای چندباره یک برنامه دوری کنند و به شبکه‌های خارجی رو بـیاورنـد. از طـرفـــی سخت‌گیری بیش از حد صداوسیما درخصوص مجوز برنامه‌های جدید، باعث کاهش ساخت برنامه‌های جدید می‌شود. علاوه‌بر تنوع پایین برنامه‌ها و مواجه شدن با کمبود بـرنـامـه‌هـای محبوب ما، با لـغـو بسیاری از برنامه‌های پرطرفدار هم روبه‌رو هستیم. لغو برنامه‌هایی مانند بـرنـده‌بـاش، کـلاه‌قرمزی، خندوانه، دورهمی و برنامه بسیار محبوب نود باعث افت کیفیت تلویزیون و پیشرفت و محبوبیت شبکه‌های خارجی و سریال‌های خانگی شده است. یکی از اقشار جامعه که به تماشای سایر برنامه‌های تلویزیون می‌پردازند، کودکان و به‌خصوص جوانان و نوجوانان هـستـنـد. بـرنامه‌های تلویزیونی چندان برای نوجوانان مفید نیست. می‌توان با اضافه‌کردن بـرنـامـه‌هـایـی برای آموزش‌دادن حرفه یا یک کار، برنامه‌های گفت‌وگومحور درباره سن جوانی و برنامه‌هایی که اطلاعات عمومی را بالا می‌برند، به نوجوانان کشور کمک کرد. حتی برای رفع مشکلات بزرگ فرهنگی، مـثـل کـمـبـود کتاب‌خوانی در کشور، می‌توان در تبلیغات و پیام‌های بازرگانی یک‌جوری به آن فرهنگ پرداخت. در آخر اینکه از صداوسیما انتظار می‌رود برنامه‌های سرگرم‌کننده‌تر و به دور از گریه و اندوه تدارک ببیند تا افراد بیشتری از آن استفاده کنند و لذت ببرند. حداقل در دوران کرونا می‌توانند برای نگه‌داشتن افراد در خانه‌ها، برنامه‌های جالبی پخش کنند.»
پوشاننده تمام دغدغه‌ها
پردیس کـلا تلویزیون نمی‌بـیـنـد. دلیلش هم این است. «شبکه‌های تلویزیونی، حتی شبکه امید که مخصوص نوجوانان و جوانان است، هیچ‌وقت واقعی به دغدغه‌های ما نوجوانان نمی‌پردازد. همیشه دارد حاشیه می‌رود و درباره چیزهایی حرف می‌زند که بین هم‌سالان من اصلا مهم نبوده! وقتی هم درباره مسائلی حرف می‌زند که شاید کمی دغدغه ما باشد، آن حرف‌ها حالت پند و اندرز دارد.» پردیس در ادامه، انتظاراتش را از برنامه‌های تلویزیونی می‌گوید. او انتظار دارد صداوسیما کمی به‌روز باشد.«مسئولانی که برنامه می‌سازند باید ببینند که دانش‌آموز و نوجوان امروزی چه می‌خواهد. اینکه همیشه سعی دارند تفکری را که در دهه‌های قبل بوده به نوجوان امروزی بدهند، واقعا شدنی نیست. بـعـد هم بـایــد بـرنـامـه‌هـایــشـان همه‌پسند باشد و برای این کار جامعه آماری بیشتری را مدنظر تولید برنامه‌هایشان قرار دهند. مثلا درباره سفر برنامه بسازند، یا برنامه‌ها بیشتر حالت آموزشی داشته باشد؛ اما نه آموزشی که دو دوتا چهارتا را آموزش دهد. منظورم از آموزش، آموزش بدیهیات یا تحکم یک سری اصول نیست. آموزشی که در خلال تفریح و لذت چیزهایی یاد بگیریم. البته شاید یک‌جاهایی سعی کردند این کار را بکنند؛ اما هیچ‌وقت آن برنامه جذاب نبوده تا من را به خودش جذب کند. در کل، انتظارم این است که برای سلیقه‌های مختلف برنامه بسازند که آدم‌های بیشتری را جذب کنند.»
برنامه‌هایی برای بزرگانِ نوجوان
«به نظر من بیشتر از اینکه نوجوانان در تلویزیون جای کار داشته باشند، باید برای پدرومادرهایشان برنامه‌هایی تدارک دید. چون اگر در مسیر رشد، فقط نوجوان قدم بردارد و پدر و مادرش او را در این مسیر همراهی نکنند، نوجوان این وسط تلف می‌شود. چون نوجوان برای پیشرفت خودش شدیدا نیازمند حمایت پدر و مادرش است. نوجوانی که ذهن باز و بزرگی داشته باشد؛ اما حمایت والدینش را نداشته باشد، فقط افسرده می‌شود. یا اینکه خیلی در نوجوانی‌اش اذیت می‌شود. به‌خاطر همین پیشنهاد دیگر من این است که برنامه‌هایی هم برای والدین نوجوانان ساخته شود.» این یکی دیگر از پیشنهادهای پردیس برای برنامه‌های تلویزیونی است.
خبرهای واقعی کجا هستند؟
سارا هم مثل پردیس، تلویزیون نمی‌بیند؛ اگر هم ببیند شبکه‌های مـاهـــواره‌ای مـی‌بـــیــنــــد و ســـراغ سریال‌های ترکی می‌رود. دلیلش هم این است که زبان ترکی دوست دارد و برای تقویت این زبان مجبور است این سریال‌ها را ببیند. سارا می‌گوید به‌عنوان یک نوجوان انتظار دارد راجع به کشورش، در اخبار دروغ نشنود و از طرفی هم دوست دارد دائم خبرهای بد در انواع شبکه‌ها مثل شبکه خبر، نشان داده نشود. انتقادش هم انتخاب نادرست صداوسیما برای پخش انواع فیلم است. «خب باتوجه به اینکه الان در دوران قرنطینه هستیم و تماشای تلویزیون بیشتر شده است، دوست ندارم دائم فیلم‌های قدیمی و تکراری پخش شود. منِ نوجوان یا شاید درصد بیشتر تماشاکنندگان، فـیـلـم و ســـریــال‌هـــــای بـــه‌روز می‌خواهیم. خب دیدن و پخش فـیلم‌های قدیمی هم حدی دارد. باید یک شبکه برای افرادی بزنند که درخواست دیدن فیلم‌های قدیمی دارند. به نظرم مشکل صداوسیمای ما این است که برای افراد مسن، ارزش بیشتری قائل است تا برای ما نوجوانان و
جوانان!»
طرفدار؛ اما منتقد
پریا و فاطمه برعکس سارا، پردیس و علی، جزو کسانی هستند که تلویزیون می‌بینند. پریا می‌گوید: «در برنامه‌های تـــــلـویـــزیون ســـریـال زیاد مـی‌بـیـنـم؛ چون چیزهای دنــبــــاله‌دار و قــسـمـتـــی را دوســت دارم. بــه‌جــز سریال از مسابقات تلویزیونی هم خوشم می‌آید و آن‌ها را هم می‌بینم. برنامه‌های بچه‌محل، خندوانه و دورهمی را هم دوست دارم.» دنبال‌کردن برنامه‌های تلویزیون توسط پریا، دلیلی نمی‌شود تا او از صداوسیما انتظار و پیشنهادی هم نداشته باشد. او هم مثل همه هم‌سن‌وسال‌هایش معتقد است که تلویزیون در حق نوجوانان، کم‌کاری می‌کند. «من به‌عنوان یک نوجوان، معتقدم که این دوران زندگی برای ما خیلی حساس است و مراقبت‌های زیادی می‌خواهد. برای همین از صدا و سیما انتظار دارم بیشتر از پیش به ما و سنمان اهمیت بدهد. مثلا برنامه‌ای درباره راهکارهای این دوران برای خود نوجوان و برنامه‌ای برای پیشنهاد و آموزش والدین ما پخش کند. متأسفانه خیلی از والدین با ناآگاهی در این‌باره و انجام رفتارهای غلط، باعث آسیب‌های جدی به فرزند خود می‌شوند؛ بنابراین اگر صداوسیما هم برای نوجوان و برای هم والدین نوجوانان، آموزش بیشتری بگذارد، قطعا ما یک جامعه سالم‌تر و بهتری خواهیم داشت و کمتر شاهد بروز اعتیاد، افسردگی و… در نوجوانان خواهیم بود.»
رکاب‌زنان جاده نوجوانی
فاطمه می‌گوید خـیـلـی از بــرنـــامــه‌های تلویزیونی را می‌بیند؛ اما بیشتر از هـمــه آن‌ها سریال رکاب‌زنان کوهستان را تماشا می‌کند. دلیل علاقه‌اش به این سریال این اســـت کـــه شــخصیت‌هـای داستان مثل خودش نوجوان هستند و موضوع آن انگیزشی است. فاطمه هم مثل تمام هم‌سالانش از اینکه برنامه‌های مربوط به سنشان کم است یا اصلا نیست، شکایت دارد. او می‌گوید: «کاش کمی برنامه‌ها و سریال‌های علمی‌تخیلی برای ما نوجوانان می‌ساختند!»
