فروش اقساطی مسکن در مناطق مختلفی از شهر اصفهان انجام می‌شود. درصد بالایی از آن‌ها متعلق به واحد‌های نیمه‌ساز با موعد تحویل یک تا دو سال آینده است و مابقی آماده تحویل به مشتری هستند. فروش اقساطی آپارتمان در بازار مسکن اصفهان فقط توسط فروشندگان بزرگ مانند سازندگان انجام می‌شود. افرادی که یک یا چند ساختمان با قدرت نقدینگی بالا دارند، برای نقدکردن آن‌ها اقدام به فروش اقساطی می‌کنند؛ ولی موردی مشاهده نشد که فروشنده خرد هم راضی به فروش اقساطی شود.
فروش اقساطی در بازار مسکن به چه صورتی انجام می‌شود؟
سازندگان بزرگ همیشه بخشی از املاک خود را به صورت اقساطی می‌فروختند، این اتفاق در طول سه سال گذشته به دلیل رشد قیمت‌ها متوقف شد، ولی حالا با آرامش بازار مسکن بار دیگر آگهی‌هایی از فروش اقساطی مسکن در محله‌های مختلف شهر اصفهان منتشر شده است.
فروش اقساطی مسکن بیشتر برای ساختمان‌های نیمه‌ساز است؛ یعنی جنبه پیش‌فروش دارد، ولی سازندگان واحد‌های فروش‌نرفته و کم‌تقاضا را نیز با شرایط خاصی به صورت اقساطی می‌فروشند. این واحد‌ها گاهی به دلایل مختلفی مانند محدودیت فضا، زمین و نقشه ایراد دارند و تنها راه فروش آن‌ها عرضه به صورت اقساطی است؛ برای مثال در محله خانه‌اصفهان واحدی به صورت اقساطی پیش‌فروش شده است؛ این واحد در طبقه اول ساختمان قرار دارد، کنار پارکینگ‌ها! سازنده اضافه‌فضای پارکینگ‌ها را به شکل یک واحد درآورده و اقساطی می‌فروشد یا سازنده دیگری در محله ولیعصر به دلیل مشکل زمین هر طبقه یک واحد با نقشه بد دارد؛ این سازنده واحد‌های بدساخت را به صورت اقساطی می‌فروشد. اگر یک واحد مسکونی مشتری نقد نداشته باشد، سازنده آن را به صورت اقساطی عرضه می‌کند؛ در‌غیر‌این‌صورت نیازی به فروش اقساطی ندارد.
30 تا 60 درصد نقد، مابقی اقساط
در روش‌های اقساطی بین 30 تا 60 درصد قیمت ملک در هنگام عقد قرارداد از متقاضی دریافت می‌شود. مشاهدات میدانی نشان می‌دهد سازندگان دست‌کم 50درصد از قیمت ملک را ابتدا دریافت می‌کنند و تعداد کمی از آن‌ها حاضرند تنها در مقابل دریافت 30درصد قیمت واحد آن را اقساطی بفروشند. بیشتر برای پیش‌فروش ساختمان‌هایی با درصد پیشرفت فیزیکی پایین، فروشنده راضی به دریافت 30 یا 40درصد از قیمت واحد در هنگام قرارداد می‌شود. مابقی قیمت ملک در اقساطی یک تا سه ساله دریافت می‌شود و پنج تا ده درصد پایانی هم تا زمان سندزدن نزد مشتری باقی می‌ماند. خریدار یا باید ماهانه، سه‌ماه یک‌بار یا شش‌ماه یک‌مرتبه یک عدد چک بدهد یا به یک بانک معرفی می‌کنند تا از آنجا وام دریافت کنند. در مواردی دیده شده فروشنده برای بازپرداخت بخشی از مبلغ، مشتری را به بانک معرفی کرده و بخشی دیگر را چکی می‌گیرد؛ برای مثال در محله رزمندگان فروشنده 50 درصد قیمت ملک را ابتدا دریافت می‌کند، پنج‌درصد را هنگام سندزدن می‌گیرد و از 45 درصد باقی مانده 15 درصد مشتری می‌تواند از یک قرض‌الحسنه وام چهاردرصد بگیرد و مابقی را هر سه‌ماه یک‌مرتبه تا یک سال چک بدهد.
سود تسهیلات تا 24 درصد
شرایط فروشندگان برای فروش اقساطی متفاوت است و گاهی با وضعیت مشتری شرایط فروش را منعطف می‌کنند. بستگی به قدرت چانه‌‌زنی مشتری دارد؛ برای نمونه در محله میرزاطاهر یک مشتری آپارتمانی را اقساطی خرید؛ 50 درصد ابتدای کار به صورت نقدی پرداخت کرد؛ 15 درصد از مبلغ باقی‌مانده را از یک بانک، وام 4 درصد دریافت کرد و پنج درصد برای سند کنار گذاشت. مشتری توافق کرده تا 30 درصد مابقی قیمت خانه را سه چک برای سه سال متوالی بدهد و هر سال 10 درصد بپردازد.
سود تسهیلات در فروش اقساطی در بیشتر مشاهدات بین صفر تا 24 درصد برای هر سال است. بسیاری از سازندگان به‌خصوص برای پیش‌فروش هیچ سودی از تسهیلات نمی‌گیرند یا در صورت معرفی به بانک و قرض‌الحسنه‌ها سود تسهیلات کمتر از ده درصد است؛ ولی اگر واحد آماده و قابل‌سکونت باشد، فروشندگان تا سالانه 24 درصد روی رقم باقی‌مانده سود دریافت می‌کنند. به همین دلیل تعداد زیادی از تسهیلات در طی یک سال پایان می‌یابد تا سود کمتری دریافت شود.
