میزان عرضه‌ها در نمادهای مختلف به قدری است که گویا امروز، اولین روز ریزش بازار سرمایه است و این در حالی است که از هفته آخر مرداد تا کنون، بازار سرمایه درگیر یک روند نزولی پرقدرت است. در این روزها قانون دامنه نوسان نامتقارن فقط از شدت ریزش شاخص‌کل کاسته است؛ ولی حجم عرضه‌ها و میزان خروج نقدینگی از سوی حقیقی‌ها، نشان از بی‌اعتمادی سهام‌داران هم به متولیان سازمان بورس و هم به آینده این بازار در ماه‌های پیش رو دارد. در شرایطی برای دهمین هفته متوالی سهام‌داران خرد نقدینگی خود را از بازار سرمایه خارج می‌کنند که دیگر بازارهای موازی نیز در رکود به سر می‌برند.
رکود در بازارهای موازی
این روزها قیمت دلار در صرافی بانک ملی به کانال 24 هزار تومان رسیده است، انس جهانی طلا در سایه واکسیناسیون کرونا و احتمال بهبود اقتصاد جهانی، روند کاهش در پیش گرفته و در مرز 1700 دلار معامله می‌شود. در این شرایط دیگر از جنب‌وجوش فعالان بازار طلا و ارز خبری نیست. در بازار خودرو و مسکن نیز به‌رغم آن که قیمت‌ها افت چندانی نداشته و مظنه‌های بالایی از سمت فروشنده‌ها اعلام می‌شود؛ اما حجم معاملات به شدت کاهش یافته است. برای مثال بر اساس گزارش بانک مرکزی، قیمت مسکن در شهر تهران در بهمن99 به ۲۸ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان رسید که حاکی از رشد بیش از ۹۰درصدی طی یک سال گذشته است. باوجوداین، حجم معاملات در این ماه نسبت به ماه مشابه سال گذشته بیش از ۷۰درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این شرایط مشخص نیست که حجم نقدینگی سرمایه‌گذاران خرد که در حال خروج از بازارهای مختلف است، از کدام بازار سر در می‌آورد؟
حرکت در جهت مخالف دولت
شرایط سال99 به گونه‌ای بود که پارادایم سرمایه‌گذاری بسیاری از افراد را تغییر داد. بعد از اتفاق‌هایی که در بازار سرمایه رخ داد و به‌رغم وعده‌های پرتکرار دولت، شاخص کل ریزش نزدیک به 45درصدی را تجربه کرد، اکنون سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند مسیری بر خلاف تصمیم‌های دولتی بگیرند. در واقع اگر چه سازمان بورس سعی دارد با تغییر دامنه نوسان، حمایت از سرمایه‌گذاران با پورتفوی کمتر از 10 میلیون تومان، عدم اجبار سهام‌داران به تسویه اعتبارات و… سرمایه‌گذاران را به ماندن در بازار سرمایه تشویق کند؛ اما سهام‌داران که تجربه تلخ گذشته را چشیده‌اند، با هر طرح و مصوبه حمایتی، سعی می‌کنند حجم بیشتری از سـبـد سـهـام خود را نقد کنند.
دلایلی که برای رشد بورس لازم است؛ اما کافی نیست
متغیرهای بنیادی بازار سرمایه از آن حکایت دارد که اکنون موقعیت مناسبی برای خرید است و احتمال آن که فروشندگان پشیمان شوند، بیشتر از آن است که خریداران زیان سنگین ببینند. اما چه دلیلی باعث شده حتی سهام‌داران باتجربه نیز فعلا دست به خرید نشوند؟ از یک سو شاخص‌کل نتوانسته به ثبات برسد. در هفت ماه اخیر اغلب تحلیلگران تکنیکال و بنیادی و حتی مسئولان، از طرق مختلف محدوده‌های حمایتی قوی برای بازار ترسیم و تعیین کرده‌اند؛ اما روند نماگر بازار نشان داده که هیچ‌کدام از این حمایت‌ها در برابر حجم سنگین عرضه‌ها نمی‌تواند دوام داشته باشد. از سوی دیگر در این هفت ماه، هیچ‌کدام از تصمیمات، قوانین و اظهارنظر مسئولان در سه قوه نتوانسته است تأثیر چشمگیری بر بورس داشـــتــه بـاشـــد. اکـنـون نیز که در آخرین روزهای سـال99 به سر می‌بریم، به نظر می‌رسد در کنار کنترل کرونا، آرایش انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 دغدغه اصلی مسئولان باشد.
گواه این مدعا نیز در سکوتی است که مسئولان دولتی و نماینده‌های مجلس و حـتـی مسئولان دستگاه قضا اتخاذ کرده‌اند. دیگر خبری از جلسات حمایتی نیست و میزگردهای صداوسیما درباره بازار سرمایه یا برگزار نمی‌شود یا بدون بیننده خاصی و جهت رفع تکلیف، برای ساعتی آنتن صداوسیما را اشغال می‌کند. در چنین شرایطی سهام‌داران باتجربه هم ترجیح می‌دهند در روزهای پیش ریسک خود را افزایش نداده و منتظر باشند تا با آغاز سال1400، شانس خود را در بازارهای مختلف امتحان کنند.
