سودای جلوس بر صندلی مقام دوم

دوره‌های اول تا چهارم انتخابات ریاست جمهوری در  بهمن 1358 (انتخاب ابوالحسن بنی‌صدر)، مرداد  1360 (انتــخاب شهید رجایی)، مـهر  1360 (انــتخـــاب حــضــرت آیــت‌الله خامنه‌ای)  و مرداد 1364  (انتخاب حضرت آیت الله خامنه ای)برگزار شد. دوره پنجم تا دوازدهم پس از رحلت حضرت امام خمینی‌(ره) و در دوران رهبری حضرت آیت الله خامنه ای برگزار شده است.

انتخاب پنجم

این دوره از انتخابات در شرایطی برگزار شد که مدتی از رحلت حضرت امام(ره) گذشته بود و یک سال نیز از پایان جنگ می‌گذشت. در این دوره شورای نگهبان از میان 79 کاندیدا فقط دو نفر، یعنی عباس شیبانی و علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی را تأیید صلاحیت کرد. انتخابات فوق در تاریخ 6 مرداد 1368 برگزار شد. از مجموع ۱۶ میلیون و ۴۵۲ هزار و ۶۷۷ رأی مأخوذه، اکبر هاشمی رفسنجانی با کسب ۱۵ میلیون و ۵۵۰ هزار و ۵۲۸ رأی، یعنی ۹۴٫۵۱ درصد از مجموع آرای مأخوذه، به‌عنوان چهارمین رئیس‌جمهور ایران برگزیده شد. میزان مشارکت در این دوره ۵۴٫۶ درصد بود. عباس شیبانی نیز موفق به کسب ۶۳۵٫۱۶۵ رأی شد. در این دوره، رئیس‌جمهور که بر اساس اصلاحیه قانون اساسی (در 1368) مسئول تشکیل کابینه شده بود، اعضای کابینه خود را از چهره‌های عمدتا معتدل سیاسی و اجرایی انتخاب کرد تا به وعده خود مبنی بر سازندگی خرابی‌های جنگ جامه عمل بپوشاند. یکی دیگر از تحولات این دوره ریاست‌جمهوری، اصلاح قانون اساسی و حذف جایگاه نخست‌وزیری بود که هاشمی برخلاف رئیس‌جمهورهای پیشین به جای نخست‌وزیر معاونانی معرفی کرد.

انتخاب ششم

انتخابات ششمین دوره ریاست‌جمهوری در ۲۱خرداد۱۳۷۲ برگزار شد. در این دوره 128 نفر اقدام به ثبت‌نام در انتخابات کردند که 124 نفر از آنان رد صلاحیت شدند. در این انتخابات مانند انتخابات چهارم، رئیس‌جمهور (هاشمی‌رفسنجانی)، پس از یک دوره چهارساله مجددا خود را در معرض آرای ملت قرار داد تا برای چهار سال دیگر ریاست قوه مجریه را برعهده بگیرد. برای حضور در این انتخابات ۳۳ میلیون و ۱۵۶ هزار و ۵۵ نفر واجد شرایط رأی‌دادن بودند که از این تعداد، ۱۶ میلیون و ۷۹۶ هزار و ۷۸۷ نفر (معادل 50/66 درصد واجدان شرایط) رأی خود را به صندوق انداختند. در نتیجه هاشمی‌رفسنجانی با کسب حدود ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار رأی، معادل ۶۳ درصد آرای شرکت‌کنندگان برای بار دوم به‌عنوان رئیس‌جمهور برگزیده شد.
احمد توکلی، مهم‌ترین رقیب آقای هاشمی نیز حدود چهارمیلیون رأی کسب کرد. نفر سوم، رجبعلی طاهری ۱۱۴٫۷۷۶ رأی و نفر چهارم، عبدالله جاسبی ۸۹٫۲۸۰ رأی را به خود اختصاص دادند.

انتخاب هفتم

هفتمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ۲ خرداد۱۳۷۶ برگزار شد. در این انتخابات از ۳۶ میلیون و ۵۲۵ هزار و ۵۷۴ هزار نفر واجد شرایط رأی‌دادن، حدود ۳۰ میلیون رأی (بیش از ۷۹درصد) به صندوق‌ها ریخته شد. سید محمد خاتمی وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد محمدی ری‌شهری وزیر پیشین اطلاعات و نماینده ولی‌فقیه و سرپرست حجاج، سید رضا زواره‌ای رئیس وقت سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور و عضو حقوق‌دان شورای نگهبان و علی‌اکبر ناطق نوری رئیس وقت مجلس شورای اسلامی و وزیر پیشین کشور از کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری بودند. نتایج انتخابات بر اساس رأی مردم به شرح زیر اعلام شد: سید محمد خاتمی ۲۰٫۰۷۸٫۱۷۸ رأی (۶۹درصد)، علی‌اکبر ناطق نوری ۷٫۲۴۲٫۸۵۹ رأی، رضا زواره‌ای ۷۷۱٫۴۶۰ رأی، محمد محمدی ری‌شهری ۷۴۴٫۲۰۵ رأی.

انتخاب هشتم

هــشــتــمــیــن دوره از انــتــخــابــات دور هشتم انتخابات ریاست‌جمهوری در حالی برگزار شد که مجموعا 814 نفر برای رقابت در آن ثبت‌نام کردند و شورای نگهبان برخلاف ادوار گذشته، این بار صلاحیت 10 نفر از آن‌ها را برای شرکت در انتخابات تأیید کرد. سیدمحمد خاتمی، احمد توکلی، علی شمخانی، عبدالله جاسبی، حسن غفوری‌فرد، منصور رضوی، شهاب‌الدین صدر، علی فلاحیان، مصطفی هاشمی‌طبا و محمود کاشانی کاندیداهای این دوره از انتخابات بودند. انتخابات در 18خردادماه 1380 برگزار شد. رقابت اصلی انتخابات درواقع بین سیدمحمد خاتمی و احمد توکلی بود. احمد توکلی شکست‌خورده دور دوم ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی، این‌بار هم در دور دوم ریاست‌جمهوری خاتمی وارد میدان رقابت شد. توکلی شعار انتخاباتی خود را «جمهوری دوم» تعیین کرد. او همچنان به ناکارآمدی نظام اقتصادی حاکم تأکید داشت و علت حضور خود را مبارزه با تبعیض و تلاش برای شکوفایی اقتصادی عنوان کرد. توکلی در این انتخابات هم با کسب چهار میلیون رأی شکست خورد.

انتخاب نهم

در نـــهمـــیــن دوره از انــتـــخـــابـــات ریاست‌جمهوری، مجموعا هزارو 14 نفر برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرده بودند. شورای نگهبان تنها صلاحیت شش نفر از آنان را تأیید کرد؛ ولی پس از دستور آیت‌الله خامنه‌ای صلاحیت دونفر دیگر از اصلاح‌طلبان یــعــنــی مــصـطــفــی مــعــیــن و محسن مهرعلیزاده هم تأیید شد. با تأیید این دو نفر، ترکیب رقبای نهایی انتخابات به هم خورد و اکبر هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد، مهدی کروبی، محمدباقر قالیباف، مصطفی معین، علی لاریجانی و محسن مهرعلیزاده رسما وارد جریان انتخابات شدند. هاشمی رفسنجانی از سوی کارگزاران، مهدی کروبی، مصطفی معین و مهرعلیزاده از سوی اصلاح‌طلبان وارد میدان رقابت شدند. هرچند مهرعلیزاده مستقل عنوان شد، اما از مدیران دوران اصلاحات به شمار می‌رفت. علی لاریجانی، قالیباف و احمدی‌نژاد هم از سوی اصول‌گرایان وارد رقابت‌های انتخاباتی شدند.
در دور اول، رقابت اصلی میان سه نفر بود: هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد و مهدی کروبی. به‌طوری‌که هاشمی رفسنجانی با کسب نزدیک به 2/6 میلیون رأی برابر 13/21 درصد از کل آرا در رتبه اول، محمود احمدی‌نژاد با کسب 7/5 میلیون رأی برابر 43/19 درصد کل آرا در رتبه دوم و مهدی کروبی با کسب پنج‌ میلیون رأی برابر 24/17 درصد کل آرا در رتبه سومی ایستاد. قالیباف با کسب چهار میلیون رأی نزدیک به 14درصد، معین با کسب چهار میلیون رأی نزدیک به 14درصد، لاریجانی با کسب نزدیک دو میلیون رأی تقریبا 4 درصـــد و مــهرعــلیـــزاده بـــا کـــســـب یک‌میلیون رأی نزدیک به 3درصد آرا را به خود اختصاص دادند. به این ترتیب سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری نهم در دور دوم مشخص شد. در دور دوم ریاست‌جمهوری، هاشمی رفسنجانی که در دور اول از احمدی‌نژاد جلوتر بود، در مقابل رقیب ناشناخته خود قرار گرفت و انتخابات را واگذار کرد. در سوم تیر 1384 دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ایران برگزار شد. احمدی‌نژاد با 2/17 میلیون رأی 82/61 درصد آرا را به خود اختصاص داد و رئیس‌جمهور ایران در دور دوم شد. هاشمی نیز که در دور اول در بین هفت نفر از احمدی‌نژاد پیشی گرفته بود، این بار با 10 میلیون رأی، 93/35 درصد آرا را به‌دست آورد و از استاندار سابق خود شکست خورد.

انتخاب دهم

دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری مورخ 22 خردادماه 1388 برگزار شد. مجموعا 475 نفر ثبت‌نام کردند که از آن میان شورای نگهبان به روال سال‌های قبل (به استثنای سال 84) صلاحیت چهار نفر را تأیید کرد. کاندیداهای باقی‌مانده میرحسین موسوی، محمود احمدی‌نژاد، مهدی کروبی و محسن رضایی بودند. انتخابات پرحاشیه و جنجالی سال 88 در همان دور اول با اعلام مشارکت 85درصدی از سوی وزارت کشور و پیروزی احمدی‌نژاد با رأی 24میلیون نفری به پایان رسید.

انتخاب یازدهم

یــازدهــمــیــن دوره از انــتــخــابـات ریاست‌جمهوری ایران در ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ برگزار شد که طی آن حسن روحانی با ۱۸٬۶۱۳٬۳۲۹ به‌عنوان هفتمین رئیس‌جمهور ایران برگزیده شد. نام‌نویسی نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری از ۱۷ تا ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ انجام شد. در مجموع ۶۸۶ نفر در این انتخابات ثبت‌نام کردند که تنها حدود ۳۷ نفر از آن‌ها چهره‌های برجسته سیاسی بودند. رسیدگی به صلاحیت نامزدها، ابتدا به مدت پنج روز از ۲۲ تا ۲۶ اردیبهشت از سوی شورای نگهبان صورت پذیرفت؛ سپس شورای نگهبان یک تمدید پنج روزه را برای بررسی بیشتر صلاحیت نامزدها درخواست کرد. در نهایت شورای نگهبان اسامی نامزدهای احراز صلاحیت شده را در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ به وزارت کشور فرستاد. به دنبال آن، وزارت کشور در ساعت‌های پایانی ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ اسامی نامزدهای تأیید‌صلاحیت‌شده را اعلام کرد. تبلیغات رسمی نامزدها از ساعت هشت صبح روز ۳ خرداد ۱۳۹۲ آغاز و به مدت ۲۰ روز ادامه یافت. رأی‌گیری در روز جمعه ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ برگزار شد.

انتخاب دوازدهم

انتخابات دوازدهم در اردیبهشت 96 با حضور حسن روحانی، ابراهیم رئیسی، مصطفی هاشمی‌طبا، محمدباقر  قالیباف، اسحاق جهانگیری و مصطفی میرسلیم برگزار شد. جهانگیری به نفع حسن روحانی و قالیباف به نفع ابراهیم رئیسی از رقابت‌های انتخاباتی کنار کشیدند و سرانجام انتخابات در روز جمعه ۲۹ اردیبهشت برگزارشد. طبق اعلام وزارت کشور، حسن روحانی با کسب ۵۷درصد آرا، مجددبه‌عنوان رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد.