آسیبها و پیامدهای منفی کاهش باروری
برخی از آسیبها و پیامدهای منفی کاهش باروری به صورت خلاصه عبارتاند از:
کاهش نسبت جمعیت جوان و مولد در جمعیت کشور، موجب کاهش نیروی کار و افزایش مصرف کنندگان، ایجاد مشکل در رشد و پیشرفت کشور، کاهش تولید ناخالص داخلی، کاهش صادرات محصولات صنعتی، افـزایـش واردات، کاهش ذخـایـر ارزی و افزایش بدهیهای خارجی میشود.
اساسا در جامعه سالمند چابکی و سرعت لازم برای حل مسائل اجتماعی و فرهنگی، خلاقیت و نوآوری و ریسکپذیری کاهش مییابد. معمولا کثرت نسل جوان عامل رشد علمی و نوآوریها و موفقیتهای کـشـور در عــرصــههــای مختلف عـلـمـی، ورزشـــی و اقتصادی است.
با کاهش تعداد فرزندان خانواده، مسئولیت نگهداری از والدین سالمند به جای چند فرزند بر عهده یک یا دو فرزند خواهد بود که مستلزم صرف هزینههای زمانی و مالی زیادی است. در فرهنگ ایرانی که مناسبات خانوادگی دارای ارزش بالایی است، افزایش تک فرزندی در جامعه منجر به بالا رفتن احتمال ازدواج دو تک فرزند با یکدیگر و محروم شدن فرزند این زوج از داشتن دایـی، خاله، عمو و عمه سبب کمرنگ شدن کارکرد اجتماعی عاطفی خـانـواده در مفهوم وسیع و به هم خوردن تدریجی هنجارهای خانواده ایرانی میشود. در چنین شرایطی افزایش احتمال انزوای والدین تک فرزند در سنین پیری، دور از ذهن نخواهد بود.
همچنین تبعات منفی از دست دادن تک فرزند، بر جنبههای مختلف سلامت جسمی و روانی والدین، از جمله ابتلا به افسردگی و بیماریهای مزمن بسیار بیشتر از خانوادههای چند فرزند است. نکته مهم دیگر این است که روند تک فرزندی در زنان و مردان تحصیل کرده رو به افزایش بوده و این مسئله میتواند به عنوان یک ضرر بزرگ تلقی شود و کشور را از ژن انسانهای برتر و نخبه محروم کند. کاهش جمعیت همچنین موجب کاهش اقتدار ملی و بروز مسائل سیاسی امنیتی برای کشور میشود.
راهکارهای افزایش باروری
ترویج سبک زندگی اسلامی ایرانی و فرهنگ دوری از تجملگرایی، فرهنگسازی برای افزایش فرزندآوری و آگاهسازی زوجهـا نسبت به پیامدهای بیفرزندی و کم فرزندی، رفع موانع اقتصادی، حمایت مالی جوانان برای ازدواج و فرزندآوری و الگوگیری از سیاستهای جمعیتی موفق دیگر کشورها میتواند بر رفتارهای زوجها و تمایل آنان به فرزندآوری مؤثر باشد و کشور را از بحران کاهش رشد جمعیت خارج کند.
کارشناس بهداشت معاونت بهداشتی اصفهان