بالاخره و پس از ۱۶ ماه رکود سینماها، یک فیلم پرمخاطب روی پرده آمد تا نجات‌بخش گیشه سال ۱۴۰۰ باشد. در طول این ۱۶ ماه، حدود ۱۲ فیلم ایرانی به روی پرده رفت که تقریبا هیچ‌یک از آن‌ها آثار پرمخاطب نبودند. در این میان، دو فیلم شنای پروانه و خوب، بد، جلف ۲ که گمان برده می‌شد با استقبال حداکثری مخاطبان مواجه می‌شوند، فروش چندانی نداشتند تا صاحبان آثار پرفروش ریسک چندانی برای نمایش فیلم خود در دوران کرونا نکنند.
این محافظه‌کاری سبب شـد تا گلوگاه‌های طلایی اکران، یکی پس از دیگری از بین رفته و سینماها فیلم جدیدی برای عرضه نداشته باشند. به‌عنوان‌مثال، فیلم‌های اکران نوروز ۱۴۰۰ از اواخر اسفند سال گذشته به روی پرده رفتند و تا نیمه‌های تیرماه، بدون هیچ رقیبی به نمایش ادامه دادند. حال آنکه در شرایط نرمال، باید دو گروه فیلم در این بازه نمایش داده می‌شد.
شورای صنفی نمایش از دی‌ماه سال گذشته تلاش بسیاری انجام داد تا صاحبان آثار پرفروش را راغب به نمایش اثرشان کنند. تلاشی که مؤثر واقع نشد تا آنکه بالاخره تهیه‌کننده و پخش‌کننده دینامیت رضایت دادند تا با وجود نارضایتی کارگردان این فیلم (مسعود اطیابی) آن را به روی پرده بفرستند. یک تصمیم بزرگ و جسورانه که موجی از بیم و امیدها را در میان دوست‌داران سینما به‌وجود آورد. گروهی بر این باور بودند که دینامیت به سرنوشت شنای پروانه دچار خواهد شد و اقبال چندانی از آن صورت نمی‌گیرد. فیلم «محمد کارت» سال گذشته در چنین روزهایی به روی پرده رفت و با وجود فروش نسبتا خوبی که داشت بنا به اصرار صاحبانش، به دلیل آنچه نمایش در یک زمان بهتر خوانده شد، از اکران انصراف داد تا با قاچاق فیلم، آن‌ها دوباره مجبور شوند فیلم را روی پرده بفرستند و درنهایت، فیلمی که انتظار فروش بیش از ۴۰ میلیاردی از آن می‌رفت، کمتر از ۵/۳ میلیارد تومان بفروشد و به معنای واقعی کلمه، قربانی شود. در مقابل، گروهی دیگر خوشبینانه امیدوار بودند که این فیلم به کابوس ۱۶ماهه سینماها پایان داده و گیشه امسال را با رونقی جدی مواجه می‌کند. گزاره‌ای که حداقل تا امروز درست از آب درآمده و امیدهای بسیاری را به سینمادوستان و سینماداران حواله کرده است.
چرا صاحبان دینامیت حاضر به نمایش فیلمشان شدند؟
کمدی مسعود اطیابی از همان سال گذشته، یکی از گزینه‌های اکران بود؛ فیلمی که در سال ۹۷ به روی پرده رفت و طبق گفته سازندگانش، قابلیت فروش ۳۰ تا ۴۰ میلیاردی را هم دارد. اثری که قرار بود به عنوان پرفروش‌ترین فیلم یک دهه اخیر سینماها مطرح شده و رکوردهای بسیاری را از آن خود کند. طبیعی است که در چنین شرایطی، صاحبان دینامیت هیچ علاقه‌ای نسبت به نمایش فیلم خود نداشته باشند. حتی با وجود مشوق‌هایی که سازمان سینمایی برای فیلم‌های در حال اکران قائل شده است.
این‌بار اما اصرار بسیار شورای صنفی نمایش در کنار ارتقایافتن رقم مشوق‌ها سبب شد تا ابتدا پخش‌کننده و سپس تهیه‌کننده اثر نسبت به نمایش فیلم راغب شوند.
در ابتدا عنوان شد که سازمان سینمایی مبلغ ۵/۲ میلیارد تومان را به‌صورت بلاعوض به این فیلم و دیگر فیلم‌های پرفروشی اختصاص می‌دهد که در روزگار کرونا اکران می‌شوند اما در ادامه، اعطای این مشوق شرطی شد. به این ترتیب که اگر فیلم ۲ میلیارد بفروشد، یک میلیارد از آن پول و در صورتی که ۵ میلیارد فروش را در گیشه به دست آورد، ۵/۱ میلیارد دیگر به آن اثر اعطا می‌شود.
این مشوق در ابتدا، با مخالفت پخش‌کننده‌های دو فیلم دینامیت و درخت گردو مواجه شد، اما در ادامه، سعید خانی؛ پخش‌کننده دینامیت به همراه ابراهیم عامریان، تهیه‌کننده اثر موافقت کردند تا فیلم خود را در چنین شرایطی به روی پرده بفرستند.
البته که این اقدام پخش‌کننده و تهیه‌کننده را نمی‌توان یک ریسک تعبیر کرد، چرا که دینامیت در هر شرایطی به فروش ۵ میلیاردی دست خواهد یافت و مشمول کمک بلاعوض ۵/۲ میلیاردی سازمان سینمایی می‌شود، اما ریسک بزرگ آنجایی بود که صاحبان این کمدی موافقت کردند تا فیلم را در آغاز پیک پنجم کرونا نمایش دهند. دینامیت از پنجشنبه به روی پرده رفت و از جمعه، تهران و چند کلان‌شهر دیگر به رنگ قرمز کرونایی درآمدند و می‌بایست سینماهای خود را تعطیل می‌کردند. از اواسط هفته، چند کلان‌شهر دیگر نیز به رنگ قرمز درآمد و این بدان معنا بود که سرنوشت دینامیت هم به وضعیت شنای پروانه گرفتار خواهد آمد. اما در کمال ناباوری، این‌بار سینماها مانند مشاغل دیگر تعطیل نشدند تا دینامیت در یک خوش‌شانسی محض بتواند به افتخارآفرینی‌های خود در سینماهای کشور ادامه دهد. فیلمی که قاعدتا می‌بایست در دومین روز نمایش خود با تعطیلی گسترده سینماها در کشور مواجه می‌شد حالا با یک حاشیه امن نسبتا مناسب در سراسر مملکت در حال نمایش است تا بتواند بخش کوچکی از ضرر و زیان‌های سینما در طول ۱۶ ماه گذشته را جبران کند.
دینامیت چقدرفروخته؟
دینامیت به‌صورت چراغ‌خاموش از عصر پنجشنبه به روی پرده رفت و توانست در سه کلان‌شهر تهران، اصفهان و مشهد، ۳۳ میلیون تومان بفروشد. با رسانه‌ای‌شدن این اکران، دینامیت توانست ظرف ۵ روز به فروش یک‌میلیاردی برسد و تا پایان جمعه نیز مرز روانی ۲ میلیارد را رد کرد تا نخستین بخش کمک بلاعوض سازمان سینمایی به این فیلم اختصاص یابد. رقم فروش دومیلیاردی یعنی آنکه حدود ۱۰۵ هزار نفر به تماشای این فیلم نشسته‌اند که می‌تواند یک شروع خوب برای سینمای ایران در جهت عبور از دوران کرونا باشد.
طبق همین قاعده، اگر سینمایی در کشور تعطیل نشود و دینامیت به همین شکل گسترده در پرده باقی بماند، احتمالا تا پایان همین هفته، از مرز ۵ میلیارد نیز عبور کرده تا نخستین گام جدی سینمای ایران برای گذر از ۱۶ ماه رکود و رسیدن به شرایط نرمال برداشته شود.
درچنین شرایطی هیچ بعید نیست تا فیلم به همان گیشه نشان‌گذاری‌شده پخش‌کننده و تهیه‌کننده اثر یعنی فروش ۳۰ تا ۴۰ میلیاردی دست پیدا کند، چراکه این فیلم تا هفته‌ها، تنها فیلم کمدی پرفروش سینماهاست که در شرایط بدون رقیب، می‌تواند به‌راحتی یکه‌تازی کند. ضمن اینکه این فیلم قطعا تا پایان سال به روی پرده باقی خواهد ماند و در نتیجه رکوردشکنی آن، امری تقریبا مسجل به نظر می‌آید که اگر اتفاق خاصی نظیر تعطیلی گسترده سینماها یا اکران بیش از انتظار فیلم‌های پرفروش رخ ندهد، این فیلم مستعد رسیدن به مرزهای بیشتر از ۴۰ میلیارد نیز خواهد بود. بنابراین آنچه از آینده گیشه دینامیت به ذهن خطور می‌کند، رکوردشکنی‌های چندده میلیاردی است که بسته به شرایط روز کشور و سینماها، دچار شدت و ضعف خواهد بود.
آیا حالا می‌توان به گیشه ۱۴۰۰ امید بست؟
تا قبل از اکران دینامیت، امیدواری چندانی به اکران ۱۴۰۰ وجود نداشت. اگر گیشه تابستانه می‌سوخت، درنتیجه سینماها برای پاییز و زمستان که فصول نسبتا مرده‌ای محسوب می‌شوند نیز برنامه‌ای نداشتند تا تمام امیدها حول اکران نوروز ۱۴۰۱ بچرخد و آن اکران، نقطه شروع گذر سینمای ایران از دوران کرونا لقب بگیرد. با نمایش دینامیت، ورق این معادله به صورت کامل برگشت. با این فروش خوب، حالا ترس دیگر پخش‌کننده‌ها و تهیه‌کنندگان ریخته و چون کمک بلاعوض سازمان سینمایی محدودیت چندانی ندارد، احتمالا طی هفته‌های آینده به شمار فیلم‌های پرمخاطب اکران سینماها افزوده می‌شود. کما اینکه شورای صنفی نمایش از هم‌اکنون اعلام کرده که چندین فیلم، آمادگی خود را برای نمایش اعلام کرده‌اند. البته که در این بین، فیلم‌های معمولی نیز اکران می‌شوند درست مانند دوفیلمی که قرار است از چهارشنبه این هفته نمایش داده شوند.
بنابراین نمایش دینامیت فارغ از کمک بسیاری که به گیشه سینماها می‌کند، در مقام جاده‌صاف‌کن، امیدواری‌های قطعی بسیاری را برای دیگر سینماداران به وجود آورده که شجاعت بیشتری برای نمایش فیلم خود نشان دهند. آشتی مخاطب با سینماها نیز این روزها در مرحله جدیدی قرار گرفته است. طی یک هفته گذشته حدود ۱۲۵هزار نفر به سینماها رفته‌اند که یک آمار درخورتوجه پس از ۱۶ ماه رکود محسوب می‌شود.
البته که در این میان، نباید از نقش فیلم اصغر فرهادی در مهندسی گیشه امسال عبور کنیم. فرهادی که این روزها با جدیدترین ساخته‌اش یعنی قهرمان در جشنواره کن حضور دارد، قطعا انتخاب سینمای ایران برای حضور در اسکار ۲۰۲۲ خواهد بود.
درنتیجه باید در پاییز امسال در کشور تولیدشده یعنی ایران به صورت عمومی نمایش داده شود تا بتواند به عنوان نماینده سینمای ایران به آکادمی معرفی شود. بنابراین در کنار اکران چند فیلم پرفروش تا پایان امسال، قهرمان فرهادی به‌تنهایی می‌تواند بخشی از مخاطبان خاص سینما را که برای تماشای کمدی رغبتی نشان نمی‌دهند به سوی سینماها کشانده و گیشه امسال را با یک تحول جدی مواجه کند.
بدین ترتیب گیشه‌ای که قرار بود در یک انفعال عجیب، اتفاقی را برای امسال سینمای ایران رقم نزند، حالا و با این تخمین، در آستانه حیات مجدد قرار دارد. اگر شورای صنفی نمایش نمی‌توانست صاحبان دینامیت را برای نمایش در این موقعیت حساس راضی کند، این حجم امیدواری در میان دیگر پخش‌کنندگان شکل نمی‌گرفت و سینماها خوراک مناسبی برای مخاطبان خود نداشتند. حالا اما با این تصمیم، هم صاحبان آثار پرفروش به تکاپو افتاده‌اند تا فیلمشان را نمایش دهند و هم مردم استقبال قابل توجهی از سینماها که بلیت‌هایش از ۲۵ تا ۳۲هزار تومان در نوسان است به عمل آورده‌اند. ادامه این روند قطعا به نفع سینمای ملی است و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد می‌توان این‌گونه عنوان کرد که سینماها، دوران کرونا را پشت‌سر گذاشته و به یک آرامش روانی نسبی پس از ۱۶ ماه رکود محض دست یافته‌اند.
افزودن دیدگاه جدید