او امیدوار است خروجی این سفرش بتواند در سرانجام برجام و بازگشت ایران به تعهدات این توافق‌نامه تأثیرگذار باشد. از سویی، برخی رسانه‌های بین‌المللی تکرار این دیدارها در تهران را به مبهم بودن نحوه تعامل و همکاری سازمان انرژی اتمی ایران با آژانس طی ماه‌های گذشته ربط می‌دهند؛ گروسی نیز معتقد است ایران برخی سؤالات آژانس را بی‌پاسخ گذاشته است. او در گفت‌وگو با برخی خبرگزاری‌های بین‌المللی مدعی شد آژانس هیچ تماسی با دولت جدید ایران برای گفت‌وگو درباره برخی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران نداشته است؛ آنچه سخن‌گوی وزارت امور خارجه ایران در پاسخ به این ادعا گفت که همواره سعی شده روابط ایران و آژانس فنی و در چهارچوب پادمان و اساسنامه و رویه‌های آژانس باشد، نه غیرازاین. این در حالی است که عملکرد ایران طی چند ماه گذشته تنها بر اساس بیانیه مشترک ایران و آژانس و در چهارچوب تعامل‌ها و همکاری‌های موجود فی‌مابین بوده است تا دو طرف دیدارهای متقابل خود را در سطوح مرتبط تداوم بخشند.
مذاکرات را تا پیدا کردن زمینه‌های مشترک ادامه می‌دهیم
اولین دیدار مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در محل سازمان انرژی اتمی کشورمان صورت گرفت. پس‌ازآن ملاقات چندساعته، رافائل گروسی در نشست خبری مشترک خود با محمد اسلامی گفت: «مذاکرات با ایران را با این نگاه که زمینه‌های مشترک را پیدا کنیم، ادامه می‌دهیم.» او افزود: «چند ماه پیش که به ایران آمدم، توافق کردیم که برگردم تا درباره مواردی گفت‌وگو و کار مشترک و شفاف‌سازی کنیم و تداوم و تعمیق گفت‌وگوها را داشته باشیم و امروز هم افتخار دارم با وزیر خارجه ایران دیدار کنم.»
گروسی ادامه داد: «صحبت‌های امروز فشرده بود. ما دنبال این هستیم که مذاکرات را ادامه دهیم؛ با این نگاه که زمینه‌های مشترک را پیدا کنیم. موضوع‌هایی است که ما و رئیس سازمان انرژی اتمی داریم بررسی می‌کنیم و هدف این است که با توجه به تغییرات اقلیمی به انرژی‌های پاک منجر شود. تلاش داریم سرسختانه نشست امروز نتیجه‌گیری مثبت داشته باشد و این هدف ما از صحبت‌های امروز است.»
تفاهم ایران و آژانس برای ادامه مذاکرات حل‌وفصل موارد باقی‌مانده
رئیس سازمان انرژی اتمی نیز با اشاره به دیدارش با مدیر آژانس بین‌المللی انــرژی اتــمــی در مــقــابــل خبــرنگاران گفت: «گفت‌وگوهایی را درباره مسائل موجود، آنچه برای توسعه همکاری‌ها است، در دستور کار قرار دادیم.» محمد اسلامی خاطرنشان کرد: «آقای گروسی چندین‌بار در ملاقات و گفت‌وگوهای امروز گفتند که هیچ انحرافی در برنامه‌های هسته‌ای ایران مشاهده نکردند و ایران طبق معاهدات و ضوابط، فعالیت‌های هسته‌ای‌اش در حال انجام است.»
او ادامه داد: «مسئله مهم برای ما و آژانس این است که کل مسائل فی‌مابین ایران و آژانس مسائل فنی است و مسائل سیاسی و نفوذهای توطئه‌آمیزی را که دشمنان ایران برای پیشبرد برنامه هسته‌ای ما اعمال می‌کنند، آژانس مدنظر نداشته و از آن‌ها تأثیرپذیری ندارد.»
اسلامی درباره مطالب و سؤالاتی که توسط دشمنان ایران منتشر و در اختیار آژانس قرار گرفته است، گفت: «به این سؤالات پاسخ دادیم و بخش‌هایی از آن‌ها باقی مانده که قبلا به آن‌ها پرداخته شده است. امروز نیز تفاهم کردیم این موارد را خاتمه دهیم و با رویه‌ای که اتخاذ خواهیم کرد و مذاکراتش هم هنوز ادامه دارد، این‌ها تداوم پیدا نکند.»
رئــیــس ســازمــان انــرژی اتــمــی گفت: «ایران در برنامه هسته‌ای خود مصمم است و همه ابعاد فناوری هسته‌ای را در بخش‌های گوناگون مورد بهره‌برداری قرار می‌دهد؛ آنچه در دستور کار ماست و آژانس دراین‌باره به ما کمک خواهد کرد. ما گفتیم که باید حداقل 10هزار مگاوات برق هسته‌ای را با نیروگاه‌های کوچک (حداکثر با ظرفیت 300 مگاوات) در ایران ایجاد کنیم. آژانس کشورهای دارای این فناوری و صنعت را تشویق خواهد کرد که با استفاده از ظرفیت صنعتی صنایع ایران بتوانند در راستای توسعه و گسترش ظرفیت برق هسته‌ای کشور ما را کمک کنند.»
امیر عبداللهیان بر لزوم بی‌اعتنایی آژانس به فشارهای خارجی تأکید کرد
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس‌ازآن نشست خبری، عصر همان روز با وزیر امور خارجه کشورمان نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.
حسین امیرعبداللهیان در این دیدار بر اراده جدی جمهوری اسلامی ایران برای تعامل سازنده با آژانس در چهارچوب موافقت‌نامه پادمان‌ها تأکید و اظهار امیدواری کرد که در سفر مدیرکل آژانس اعتماد متقابل و همکاری‌های طرفین بیش‌ازپیش تقویت شود. وزیر امور خارجه کشورمان همچنین بر اهمیت کار فنی، حرفه‌ای و بی‌طرفانه آژانس و ضرورت بی‌اعتنایی به فشارهای سیاسی خارجی تأکید کرد. مدیرکل آژانس نیز متقابلا ضمن تأکید بر رویکرد فنی، حرفه‌ای و بی‌طرفانه آژانس، سفر خود را نشانه‌ای از اراده برای گفت‌وگو و درک متقابل، حل مسائل و ارتقای همکاری‌ها با جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و از آمادگی آژانس برای حل‌وفصل موضوع‌های باقی‌مانده طی ماه‌های آتی در همکاری نزدیک با جمهوری اسلامی ایران خبر داد.
گروسی دیدارهای در ایران را بسیار سازنده دانست
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به دنبال ازسرگیری فعالیت‌های راستی آزمایی ضروری این نهاد در ایران است و پیش از ورودش به تهران در توییتر خود نوشت که «امیدوارم بتوانم یک کانال ثمربخش و مشارکتی گفت‌وگوی مستقیم ایجاد کنم تا آژانس بتواند فعالیت‌های راستی‌آزمایی ضروری را در این کشور از سر گیرد»، در گفت‌وگویی اختصاصی با شبکه پرس تی وی، روابط میان آژانس و ایران را روابطی دائمی و روندی مداوم دانست و از توافق بر سر دیدارهایی با محوریت سیاسی و جدای از مسائل فنی در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز گفت. او همچنین در پاسخ به اینکه دیدارهایش در ایران چطور بودند، گفت: «بسیار سازنده بودند. برخی مسائل مهم وجود دارند که باید در سطح فنی درباره‌شان صحبت کنیم و مشغول آن‌ها بودیم.» گروسی در پاسخ به سؤال دیگر این شبکه انگلیسی‌زبان کشورمان (با توجه به گزارش‌های پیاپی آژانس از پایبندی ایران به تعهدات برجامی‌اش، حتی پس از خروج آمریکا از برجام، رویکردی که دید‌بان هسته‌ای سازمان ملل در قبال اقدامات ضدبرجامی واشنگتن اتخاذ خواهد کرد، چه خواهد بود؟) گفت: «اتفاقی که افتاد این بود که باوجود یک‌سری گزارش‌ها، دولت قبلی آمریکا تصمیم گرفت از برجام خارج شود. ایران هم تصمیم گرفت پایبندی به توافق را کاهش دهد که ما را در موقعیتی متفاوت با گذشته قرار می‌دهد. در حال حاضر نیز در دولت جدید در ایالات‌متحده روند احیای مجددی (برجام) وجود دارد؛ بنابراین تا آنجایی که به آژانس مربوط می‌شود، می‌دانید که آژانس طرف توافق (برجام) نیست؛ بلکه ضامن است و نهاد راستی‌آزمایی‌کننده توافق است.»
بر اساس بیانیه مشترک ایران و آژانس، به بازرسان آژانس اجازه داده‌شده تا در خصوص سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص‌شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آن‌ها که تحت مهروموم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، اقدام کنند؛ اما به گفته کارشناسان بین‌الملل، درخواست‌های فراپادمانی آژانس از ایران بیشتر از چهارچوب این بیانیه است و حتی گفت‌وگوهای آژانس با مقامات ایران که هدف از آن‌ها را ادامه‌دار کردن مذاکرات تا پای توافق نهایی عنوان کرده‌اند، بیشتر جنبه سیاسی دارد و این رویکرد طی یک سال اخیر بارها از سوی آژانس و در گزارش‌های مرتبط با ایران و برجام به‌خوبی دیده شده است؛ همان رویکردی که گروسی نیز در مصاحبه اخیر خود در تهران به آن اشاره کرد؛ اما هدف از مذاکرات سیاسی را تحکیم روابط برای به نتیجه رسیدن بر سر تعاملات هسته‌ای آینده عنوان کرد؛ این در حالی است که تحلیلگران چنین نظری ندارند؛ موضوعی که علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه و مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران، در مذاکرات هسته‌ای نیز در گفت‌وگو با شبکه الجزیره بر آن تأکید کرد و گفت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید ماهیت فنی خود را حفظ کرده و به هیچ فشار سیاسی تن ندهد. هیچ دلیلی وجود ندارد که ما در صورت عدم پایبندی طرف مقابل از سیاست‌های هسته‌ای خود عقب‌نشینی کنیم؛ بنابراین تا تضمینی برای ایران در این خصوص وجود نداشته باشد، پنجره توافق هسته‌ای تا ابد باز باقی نخواهد ماند.»
