کاهش سرانه مصرف گوشت قرمز مردم
بر اساس داده‌های گزارش برآورد مصرف کالاهای اساسی در کشور از سوی مرکز آمار ایران، سرانه مصرف گوشت قرمز مردم در سال 90 حدود 13 کیلوگرم برآورده شده است. قیمت گوشت گوسفند در این سال 14هزار تومان و قیمت گوشت گاو 13هزار و 500 تومان بوده است.
در سال 91 قیمت گوشت قرمز به هرکیلو 25 هزار تومان و قیمت گوشت گاو به هر کیلو 26هزار تومان رسید. در این سال مصرف سرانه گوشت مردم 12 کیلوگرم بوده است. در سال 92 مصرف سرانه گوشت قرمز مردم کاهش‌یافت و به 11 کیلوگرم رسید. طی این سال قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی 26هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت گاو 27هزار تومان برآورد شده است.
در سال 93 مصرف سرانه گوشت مردم به 10 کیلوگرم رسید و قیمت هر کیلو گوشت قرمز 28 هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت گاو به 28هزار تومان تا 30 هزار تومان افزایش یافت.
طی سال 94 مصرف سرانه گوشت قرمز مردم نسبت به سال 93 افزایش‌یافت و به 11 کیلوگرم رسید.
در سال 95 نیز مصرف سرانه گوشت قرمز مردم 11 کیلوگرم برآورد شده است. در این سال قیمت هر کیلو گوشت گوسفند 40 هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت گاو به 38 هزار تومان رسید.
در سال 96 اما شاهد کاهش سرانه مصرف گوشت قرمز مردم به 10 کیلوگرم بودیم. قیمت هر کیلو گوشت گوسفند در این سال به 41 هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت گاو به 35هزار تومان رسید.
روند صعودی قیمت گوشت شدت گرفت
قیمت گوشت قرمز در سال 97 روند صعودی به خود گرفت؛ تا جایی که قیمت هر کیلو گوشت گوسفند از 41 هزار تومان در سال 96 به‌طور ناگهانی به هر کیلو 95هزار تومان افزایش یافت. قیمت هر کیلو گوشت گاو نیز از 35هزار تومان در سال 96 به هر کیلو 86 هزار تومان افزایش پیدا کرد. در این شرایط، سرانه مصرف گوشت قرمز مردم در سال 97 به هشت کیلوگرم رسید.
در سال 98 بازهم شاهد سیر صعودی قیمت گوشت قرمز بودیم. در این سال، قیمت هر کیلو گوشت گوسفند به 115هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت گاو به رقمی حدود 90 هزارتا 110هزار تومان افزایش یافت. در این سال مصرف سرانه گوشت هشت کیلوگرم برآورد شده است.
در سال 99 مصرف سرانه گوشت قرمز مردم به هفت کیلوگرم کاهش یافت. در این سال، قیمت هر کیلو گوشت گوسفند بین 125هزار تومان تا 127 هزار تومان در نوسان بود. قیمت گوشت گاو نیز بین 123هزار تومان تا 135هزار تومان در نوسان بود.
در سال 1400 مصرف سرانه گوشت قرمز مردم کاهش‌یافته و به شش کیلوگرم رسیده است. در سال جاری قیمت هر کیلو گوشت گوسفند بین 127 هزار تومان تا 168 هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت گاو بین 126 هزار تومان تا 165 هزار تومان برآورد شده است.
مؤلفه‌های تأثیرگذار بر قیمت گوشت قرمز
افزایش نرخ ارز یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که از سال 97 به بعد قیمت گوشت را صعودی کرد. قیمت نهاده‌های دامی افزایش پیدا کرد و تأثیرش را روی افزایش هزینه‌های تولید و بازار گوشت گذاشت. دراین‌بین زمزمه‌هایی نیز درباره قاچاق دام به گوش می‌رسید. علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، در یکی از مصاحبه‌هایش با رسانه‌ها به‌صراحت اعلام کرد: «افزایش نرخ ارز در کنار ارزش پیداکردن دینار در برابر ریال موجب شده است روزانه به‌صورت تقریبی بیش از 350 هزار رأس دام به‌صورت غیرمجاز از مرزهای غربی کشور و از شهرستان‌های اشنویه، پیرانشهر و سردشت به کشورهای منطقه، به‌ویژه عراق و کویت، ارسال شود و این موضوع نیز از دیگر دلایل افزایش قیمت گوشت در بازار است.»
از اسفندماه 98 به بعد، هم‌زمان با شیوع کرونا، بازار گوشت قرمز نیز تحت‌تأثیر قرار گرفت. هم‌زمان با شیوع ویروس کرونا، به‌دلیل محدودیت‌ها و تعطیلی واحدهای تولیدی، عرضه گوشت نیز در بازار کاهش پیدا کرد.
کاهش عرضه بر افزایش قیمت‌ها دامن زد. در این میان، دامداران نیز صحبت‌هایی درباره نقش دلالان در گرانی گوشت مطرح می‌کردند. حرفشان این بود که دلالان به سود کم راضی نیستند و با قیمت بیشتری دام را به فروش می‌رسانند. بلبشو در بازار نهاده‌های دامی در سال 99 بیشتر هم شد. توزیع نهاده‌ها با قیمت دولتی کاهش یافت و دامداران ناچار شدند نهاده را بعضا از بازار آزاد تأمین کنند.
مشکل به همین‌جا ختم نشد: اختصاص نیافتن ارز منجر به تأخیر در ترخیص نهاده‌ها شد و دام‌ها گرسنه ماندند. در سال 1400 نیز کم‌آبی شرایط را برای دامداران نامساعد کرد؛ تا جایی که بسیاری از دامداران تا قبل از تلف‌شدن دام‌ها به‌دلیل نبود علوفه ناچار شدند دام‌هایشان را به کشتارگاه برسانند و این عامل بر عرضه گوشت در بازار اثر گذاشت.
چندی پیش،سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد اطلاعاتی منتشر کرد که بر اساس آن، سرانه مصرف گوشت قرمز و سفید در جهان 41 کیلوگرم است و ایرانیان ازلحاظ مصرف گوشت در رتبه 98 در بین 196 کشور جهان قرار دارند؛همچنین طبق این اطلاعات، سرانه مصرف سالانه فراورده‌های گوشتی برای هر فرد ایرانی حدود پنج کیلوگرم است؛ درحالی‌که این سرانه برای متوسط جهانی 60 کیلوگرم است.
باوجود وعده‌ووعیدهای بسیار برای حل مشکلات دامداران، هنوز به‌دلیل افزایش قیمت نهاده‌های دامی، قیمت گوشت نیز در نوسان قیمتی است.
فعالان بازار می‌گویند قیمت نهاده‌ها نقش زیادی در تعادل قیمتی گوشت قرمز دارد تا با کاهش قیمت‌ها سرانه مصرف گوشت قرمز در میان مردم افزایش پیدا کند.
