ایران در تولید محصولات باغی در جایگاه نهم جهان و رتبه اول خاورمیانه قرار دارد؛ ولی قیمت این محصولات در بازارهای کشور به‌قدری بالاست که این روزها میوه در سبد خرید بیشتر مردم جایی ندارد.
افزایش 70درصدی
قیمت میوه در میوه فروشی‌های سطح شهر به‌قدری بالاست که دهک‌های کم‌درآمد قادر به خرید نیستند. اطلاعات مرکز آمار ایران نشان می‌دهد میوه نسبت به سال گذشته 70 درصد افزایش قیمت داشته است. بر اساس گزارش مرکز آمار، صیفی‌جات مانند پیاز با 6/ 20 درصد، فلفل دلمه با 9/ 19 درصد و نخود با
9/ 17 درصد در مهر ماه نسبت به ماه قبل از آن افزایش قیمت داشته‌اند. در میدان میوه و تره‌بار اصفهان نیز هرکیلوگرم از انواع نارنگی 4 تا ۱۲ هزار تومان، لیمو شیرین 6 هزار و 500 تا ۱۰ هزارتومان، انواع سیب 4 تا ۱۲ هزارتومان، خیار ۴ تا ۷ تومان، خرمالو ۵ تا 13 هزارتومان، انواع پرتقال ۶ تا 15 هزارتومان، انواع انگور ۷ تا ۱۶ هزار تومان و انواع انار 3 تا ۱۷ هزارتومان عرضه می‌شود که در نهایت با اعمال سود ۳۵درصدی در خرده فروشی‌ها به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.
میوه فراوان است
دلیل گرانی میوه را نمی‌توان کمبود عرضه آن دانست؛ زیرا هیچ کمبودی در بازار نیست و میوه به‌وفور عرضه می‌شود؛ ولی برخلاف روال همیشه هرچه محصول بیشتر در بازار توزیع می‌شود، قیمت‌ها بالاتر می‌رود. از طرفی، افزایش عرضه موجب شده است صادرات میوه رونق پیدا کند و دلالان با وجود دلار نزدیک به 26 هزار تومان، حجم بالایی از محصولات کشاورزی را صادر کنند؛ برای مثال، یک کیلوگرم گوجه در بازار اصفهان حدود 15 هزارتومان قیمت دارد؛ ولی اگرهمین گوجه با نرخ هرکیلوگرم 1 دلار صادر شود، سود بیشتری عاید دلال می‌شود.
قیمت تمام‌شده زیاد است
هزینه کاشت و برداشت انواع میوه در کشور افزایش یافته است. علت اصلی این گرانی، حذف یارانه نهاده‌های کود و کشاورزی است. دولت چندی پیش قیمت نهاده‌های کود و کشاورزی را با حذف ارز دولتی، تا چند برابر افزایش داد و درنهایت این گرانی منجر به بالا رفتن هزینه‌های تولید و عرضه محصولات کشاورزی با نرخ بیشتر شد. طبق گفته‌های محمدعلی مصطفی‌لو، مدیرعامل اتحادیه تعاونی باغداران، با حذف یارانه نهاده‌های کشاورزی، تولیدکنندگان هر کیسه کود را با نرخ ۵۰۰ هزار تومان، معادل پنج برابر قیمت سال گذشته، خریداری می‌کنند. این امر در افزایش هزینه‌های تولید تأثیر بسزایی دارد. سال قبل دولت نهاده‌های کشاورزی را از لیست کالاهای مشمول ارز دولتی خارج کرد و واردکنندگان ناچار به واردات این اقلام با ارز بازار آزاد شدند؛ همچنین عرضه کود در کشور با وجود افزایش قیمت‌ها کاهش یافته است. بیشتر کودهای موجود در بازار با مکمل‌های کشاورزی مخلوط‌اند و کیفیت مطلوبی ندارند؛ از این رو رشد قیمت کود فسفات، بذر، کود، سبد، حمل ونقل و … به میزان چشمگیری بر نرخ‌گذاری میوه در سال جاری تأثیر دارد.
حضور دلالان دربخش کشاورزی
علت عمده گرانی میوه، افزایش هزینه تولید است؛ با این حال نمی‌توان از حضور دلالان در بخش کشاورزی چشم پوشی کرد. مشاهده‌های میدانی نشان می‌دهد دلالان قبل از رسیدن محصول، آن‌ها را با نرخ پایینی خریداری می‌کنند و در زمان برداشت، محصولات را در سردخانه‌ها انبار می‌کنند تا قیمت‌ها به نرخ بالایی برسد؛ البته انبارداران محصولات کشاورزی را در بازار عرضه نمی‌کنند و تا رسیدن میوه‌ها به بازار، دلالان چند دست عوض می‌شوند. این دلال بازی در قیمت نهایی تاثیرگذار است؛همچنین دلالی در بخش میوه‌های وارداتی نیز کم نیست و میوه‌های خارجی از گمرک تا عرضه در میدان میوه و تره بار چندین بار بین دلالان ردوبدل می‌شوند.
نقش ارز در نرخ وارداتی‌ها
نوسان‌های نرخ ارز بر بالارفتن قیمت میوه‌های وارداتی تأثیر مستقیمی دارد؛ برای نمونه، هر کیلوگرم موز در بازار اصفهان 18 تا 33 هزار تومان قیمت خورده یا آناناس کارتنی تا 130 هزارتومان قیمت‌گذاری شده است. از آنجایی که قیمت میوه‌های وارداتی تابع قیمت روز دلار است، کاهش قیمت آن‌ها دور از انتظار خواهد بود.
